ارزیابی فیتوشیمیایی و ژنومی گیاه دارویی چویر (Ferulago angulata) در شرایط مختلف کشت درون شیشه‌ای

مقدمه: چویر (Ferulago angulata) گیاهی در معرض انقراض است که با دارا بودن اثرات ضدقارچی و ضدباکتریایی به عنوان محافظ طبیعی موادغذایی کاربرد دارد.   22 هدف: اثر شرایط مختلف کشت درون‌شیشه‌ای و غلظت‌های مختلف تنظیم‌کننده‌های رشدی بر تنوع سوماکلونال و همچنین میزان متابولیت‌های ثانویه گیاه چویر مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: پس از بهینه‌سازی کالزایی، از محیطMS  واجد NAA و BAP جهت باززایی استفاده شد. اسانس گیاهان باززاشده و رشد یافته در طبیعت استخراج و برای تعیین نسبت اجزای اسانس از کروماتوگرافی گازی استفاده شد. به منظور بررسی تنوع سوماکلونال از نشانگرهای SCoT، CBDP و ISSR استفاده شد.   27 نتایج: بیشترین درصدکالزایی از ریزنمونه ریشه‌چه در محیط حاوی 2 میلی‎گرم در لیتر 2,4-D و 1 میلی‎گرم در لیتر BAP به دست آمد. بهترین نرخ باززایی مربوط به کالوس حاصل از هیپوکوتیل در محیط حاوی 1/0میلی‎گرم در لیتر BAP و 5/0 میلی‎گرم در لیتر NAA بود. گیاهان حاصل از باززایی حاوی متابولیت‌های ثانویه با مقادیر متفاوتی نسبت به گیاهان در رویشگاه طبیعی بودند. سطح زیر منحنی برای ترکیب α-Pinene در گیاهان رشد یافته در شرایط طبیعی و حاصل از کشت بافت به ترتیب 27 و 53/1 درصد به دست آمد. عملکرد اسانس در گیاهان وحشی و حاصل از باززایی به ترتیب برابر 26/2 و 64/0 میلی‌لیتر در 100 گرم ماده خشک بود. بررسی الگوهای باندی حاصل از PCR بیانگر تفاوت ژنتیکی نمونه‌ها بود که ناشی از وقوع تنوع حاصل از کشت بافت می‌باشد. 32 28 نتیجه‌گیری: به طورکلی، محیط درون شیشه‌ای باعث ایجاد تغییرات معنی‌داری در ژنوم و متابولوم این گیاه شده است.