ارزیابی کارایی روش‌های AHP و AHPگروهی در انتخاب بهترین گونه پیکان ماسه‌ای جهت تثبیت ماسه‌های روان (مطالعه موردی: ریگ نجارآباد)‏

یکی از مهم­ترین معضلات محیطی منطقه طرود هجوم ماسه­های روان به سازه­های انسانی و مناطق مسکونی می­باشد که نیازمند بررسی دقیق و ارائه راه­حل اصولی و کاربردی می­باشد. بدین منظور در  مقاله حاضر با استفاده از دو روش تصمیم­گیری چند معیاره شامل روش­های AHP و GAHP به انتخاب بهترین گونه گیاهی پیکان ماسه­ای در ریگ نجار آباد واقع در جنوب شرقی شهرستان شاهرود پرداخته شد. بدین منظور، پس از مشخص کردن منطقه مورد مطالعه با استفاده از تصاویر ماهواره­ای و عکس­های هوایی، بررسی­های میدانی آغاز شده و با استفاده از ترانسکت بر اساس روش تک بعدی و واحد نمونه­برداری طولی، ۴ نوع پیکان­ ماسه­ای شامل گونه­های گیاهی الحاجی مانیفرا (A. Mannifera) ، سیدلیتزیا فلوریدا S. Florida)) ، ریوماریا تورکستانیکا R. Turcestanica)) و زیگوفیلوم یوریپتروم Z. Eurypterum)) مشخص و خصوصیات مرفومتریک آنها شامل طول پیکان ماسه­ای، حجم پیکان ماسه­ای، حداکثر عرض پیکان ماسه­ای،  قطر تاج پوشش و ارتفاع گیاه اندازه­گیری گردید، درگام بعد اقدام به انتخاب بهترین گونه با استفاده از روش­های AHP و GAHP گردید. نتایج پژوهش حاضر بیانگر این نکته است که روش GAHP کارایی بالاتری را نسبت به روش AHP در تعیین گونه­های مناسب از خود نشان داده است. گونه Z.Eurypterum در روش GAHP با کسب (۵۷/۰ امتیاز) و در روش AHP با کسب (۴۷/۰ امتیاز) بیشترین تاثیر را در تثبیت ماسه­های روان در منطقه مطالعاتی داشته است. بر اساس نتایج، برای اجرای طرح­های تثبیت ماسه­های متحرک در منطقه مورد مطالعه، در درجه اول توسعه پیکان­های ماسه­ای گونه Z.Eurypterum و در مرحله دوم پیکان­های ماسه­ای گونه A.Mannifera بیشترین اهمیت را دارند و در صورت توسعه و اجرای آن بالاترین بهره­وری را خواهند داشت. نتایج حاصل از مقاله حاضر در زمینه طرح های تثبیت ماسه­های روان می­تواند مورد استفاده برنامه ریزان محیطی قرار گیرد. ‏