ارزیابی کمّی و کیفی کاربری‎های شهری با تأکید بر نظام توزیع و الگوی همجواری(مطالعه‎ی موردی: ناحیه‎ی یک شهر گرگان)

برنامه‎ریزی کاربری اراضی شهری، هسته‎ی اصلی نظام برنامه‎ریزی شهری است. هدف از برنامه‎ریزی کاربری اراضی، پیشنهاد آرایش فضایی و نظم مکانی مناسب برای کاربری‎ها و فعّالیّت‎های شهری، به‎وی‍ژه در شهرهایی است که کاربری‎ها ترکیب و تنوّع زیادی دارند. دستیابی به این هدف، نیازمند درک چگونگی تخصیص فضا و توزیع زمین میان کاربری‎ها است که با روش‎های ارزیابی کمّی و کیفی کاربری‎ها امکان‎پذیر است. ناحیه‎ی یک شهر گرگان، یکی از نواحی خاصِّ شهری است که تنوّع و ترکیب چشمگیری از کاربری‎ها را در محدوده‎ی خود فراهم آورده است. این کاربری‎ها در وضع موجود از نظر نظام توزیع و الگوی همجواری، هماهنگی چندانی با معیارهای برنامه‎ریزی شهری ندارد و کیفیت زندگی شهری در سطح ناحیه را تحت تأثیر قرار داده است. این مقاله با تکیّه بر روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از روش‎های ارزیابی کمّی و کیفی؛ یعنی استاندارد سرانه‎ها، روش نزدیکترین مجاورت RN ، ماتریس سازگاری و امتیازدهی بر پایه‎ی روش موقعیّت‎یابی مکانی به تحلیل نظام توزیع و الگوی همجواری کاربری‎ها می‎‎پردازد. نتایج حاصل از این پژوهش، بیانگر کمبود سرانه‎ی کاربری‎های خدمات‎رسان، وجود ناسازگاری به‎ویژه در همجواری با کاربری‎های مسکونی و آموزشی و بی‎نظمی در الگوی توزیع کاربری‎ها در سطح ناحیه است.