امنیت انسانی و چالش‌های توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران، با تاکید بر امنیت زیست محیطی

زمینه و هدف: امنیت زیست محیطی به عنوان یکی از ابعاد هفتگانه امنیت انسانی با چگونگی استفاده از منابع انرژی‌ رابطۀ تنگاتنگی دارد. مدیریت بخش انرژی با کاهش آلودگی­های زیست محیطی نقش کلیدی در دستیابی به توسعه پایدار ایفا می‌کند و توسعه پایدار بدون تامین امنیت زیست محیطی امری غیر ممکن است. به عبارت بهتر انرژی با امنیت و توسعه ارتباط مستقیمی دارد. متخصصین و برنامه‏ریزان انرژی در دنیا اتفاق نظر دارندکه انرژی‌های تجدیدپذیر باید نقشی بیش­تر از این برای تامین انرژی مورد نیاز جوامع بشری و کاهش آلودگی­های زیست محیطی ایفا کنند. بررسی مشکلات پیش رو و تدوین یک راهبرد و سیاست­گزاری مناسب می‌تواند نقشی کلیدی در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در تامین بخشی از تقاضای انرژی مورد نیاز کشور‏ها داشته باشد. روش بررسی: این مقاله با بررسی اهمیت و جایگاه توسعه منابع انرژیهای تجدیدپذبر در ایران و جهان به مزایا و فرصت‌های توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایرا ن با بررسی میدانی عوامل درگیر در سازمانهای متولی می پردازد. با عنایت به مزایای قابل توجه توسعه   انرژی­های تجدیدپذیر از جمله­ی آن­ها  می­توان به منبع انرژی قابل اطمینان و پاک، تولید برق با قیمت پایدار، تنوع بخشی به سبد انرژی کشور در راستای صادرات بیشتر، منبع تولید برق پاک با کمترین هزینه جانبی، رسیدن به اهداف برنامه چهارم و پنجم توسعه، پتانسیل   توسعه اقتصادی با تاکید بر توسعه تکنولوژی و ایجاد مشاغل جدید اشاره کرد. همچنین در این مقاله به با بررسی سیاسیت­ها و قوانین موجود در زمینه توسعه انرژیهای نو لزوم سیاست­گزاری مناسب برای توسعه کاربرد انرژی‌های تجدیدپذیر در برنامه‌ریزی ملی انرژی در راستای تامین امنیت انسانی و امنیت زیست محیطی  با تاکید بر چالش‌های فراروی توسعه کاربرد انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور پرداخته شده است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان میدهد توسعه کاربرد انرژی‌های تجدیدپذیر در دنیا با چالش‌ها و موانع اقتصادی، فنی، مدیریتی و قانونی زیادی مواجه است که تاخیر در توسعه و استفاده از این منابع انرژی ها نو را در پی داشته است. اما توسعه کاربرد انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران، علاوه بر موانع بین‌المللی ذکر شده با مشکلات ملی، بومی و محلی دیگری نیز مواجه است که برخی از مهم­ترین موانع توسعه پروژه‌های‏ انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران شامل نبود سیاست­ها و برنامه های مدون برای توسعه، عدم وجود قوانین ملی و محلی در خصوص انرژی های تجدیدپذیر، آشنا نبودن برنامه‌ریزان و مدیران ملی با کارکرد این نوع از منابع انرژی، ضعف در مدیریت منابع انسانی و موانع انتقال تکنولوژی شناسایی و بررسی شده  است.