امکان انتقال فاسیولا هپاتیکا از طریق مصرف نمک سبز در مدل حیوانی

چکیده مقدمه :نمک سبز (دالار) یکی از انواع غذاهای سنتی مردم استان‌های شمالی (گیلان و مازندران) می باشد که از سبزیجات محلی منجمله از سبزیجاتی که در حاشیه و یا داخل آب‌ها بویژه آب‌هایی که چرخه زیستی انگل فاسیولا در آنها برقرار است تهیه می‌شود و می‌تواند موجب سرایت فاسیولیازیس به انسان شود. هدف: این مطالعه بمنظور تعیین امکان انتقال فاسیولاهپاتیکا از طریق مصرف نمک سبز در مدل حیوانی انجام شد. مواد و روش‌ها: با تخصیص دو دستگاه آکواریوم و کشت سبزیجات محلی (خالواش و چوچاق) در آنها و انطباق شرایط آنها با شرایط طبیعی اعم از نور, حرارت و pH محیط را برای برقراری چرخه زندگی فاسیولا آماده کردیم. با آداپته کردن حلزون Galba truncatula در داخل آکواریوم‌ها و افزودن تخم‌های انگل فاسیولا هپاتیکا در یکی از آکواریوم‌ها چرخه زندگی انگل برقرار گردید. از سبزیجات داخل آکواریوم‌ها اعم از آکواریوم آلوده و غیر‌آلوده به تفکیک نمک سبز (دالار) تهیه شد. نمک سبز آلوده و غیر‌آلوده به طور مجزا به دو گروه خرگوش به طور تغذیه اجباری خورانده شد تا آلوده‌کنندگی نمک سبز آلوده مشخص شود همچنین از سبزیجات آلوده به متاسرکر فاسیولا با استفاده از فرمولاسیون مخصوص نمک سبز بهداشتی تهیه شد و به یک گروه خرگوش آزمایشگاهی به طریق تغذیه اجباری خورانده شد تا با بررسی خرگوش‌ها, عدم آلوده‌کننده‌گی نمک سبز بهداشتی به اثبات برسد. خرگوش‌های تحت بررسی به روش‌های انگل‌شناسی مدفوع(روش کاتو و تلمن مدیفیه), سرولوژی ( C.C.I.E), کالبد شکافی و جداسازی انگل بالغ از مجاری صفراوی مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج :گروه اول از خرگوش‌هایی که با نمک سبز آلوده تغذیه شده بودند در بررسی‌های انگل‌شناسی مدفوع, سرولوژی و کالبد شکافی تماما“ به فاسیولا هپاتیکا آلوده بودند در صورتیکه گروه شاهد تماما“ منفی بودند. گروهی که با نمک سبز و سرکه نیز تغذیه شده بودند از نظر فاسیولا منفی بودند. گروه دوم از خرگوش‌هایی که با نمک سبز بهداشتی تغذیه شده بودند در بررسی‌های انگل‌شناسی, سرولوژی و کالبد شکافی از نظر آلودگی به فاسیولا تماما“ منفی بودند. نتیجه‌گیری: نمک سبز (دالار) غیر بهداشتی و آلوده به متاسرکر فاسیولا می تواند موجب سرایت انگل به انسان شود که با تهیه نمک سبز بهداشتی همراه با سرکه می‌توان از سرایت بیماری فاسیولوز به انسان جلوگیری کرد.