امکان فرمولاسیون روغن فراسودمند از امگا 3 و امگا 6 از دانه‌های بزرک و گلرنگ و ارزیابی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی آن در طی 4 ماه نگهداری

مقدمه: اهمیت مصرف اسیدهای چرب ضروری امگا 3 و امگا 6 شناخته شده است.‌ اما اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 از نظر متابولیکی و عملکرد متفاوت بوده و افزایش یکی از آنها در بدن سبب کاهش دیگری است (خاصیت آنتاگونیستی). رعایت نسبت این دو اسیدچرب از مصرف اسیدهای چرب ضروری به تنهایی از ارزش بیشتری برخوردار است زیرا بدن قادر به تنظیم نسبت این دو اسیدچرب نمی‌باشد. هدف: بررسی امکان تهیه روغن فراسودمند از منابع گیاهی بزرک (‌‌روغن غنی از امگا 3) و گلرنگ (روغن غنی از امگا 6)‌، شامل مراحل استخراج، فرمولاسیون و نگهداری. روش بررسی‌: پس از استخراج روغن دانه بزرک و گلرنگ، بررسی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی و فرآیند جزء‌ به‌ جزء‌ سازی به منظور بالابردن مقدار امگا 3 ‌صورت گرفت. سپس مخلوطی به نسبت حدود 1:1 امگا 3 به امگا 6 از روغن بزرک و گلرنگ به عنوان روغن فراسودمند فرموله شد. میزان پایداری روغن تولید شده در دو محیط یخچال و فریزر در تناوب‌های زمانی 0، 1، 2، 3، 4 ماه با استفاده از شاخص‌های پراکسید، اسید تیوباربیتوریک و رنسیمت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج‌: نتایج نشان داد که با فرآیند جزء به‌ جزء سازی می‌توان مقدار امگا 3 روغن بزرک را از 50/19 به 52/59 درصد رساند (05/0>p). عدد پراکسید روغن فراسودمند در طی 4 ‌ماه نگهداری به ترتیب در محیط یخچال و فریزر از صفر به 100/43 و 4/99 میلی‌ اکی‌ والان پراکسید در‌صد گرم روغن، عدد اسید تیوباربیتوریک به ترتیب از صفر به 4/99 و 026/0 میلی‌گرم مالون دی‌آلدهید در کیلوگرم روغن و عدد رنسیمت به ترتیب از 2/10 به 33/0 و 2/10 به 1/35 ساعت رسید (05/0>p). نتیجه‌گیری: در این بررسی نشان داده شد که با استفاده از فرایند جزء به‌ جزء سازی می‌توان میزان امگا 3 روغن بزرک را در حدود ‌4/78 درصد افزایش داد به طوری که نسبت امگا 3 با مقدار امگا 3 اولیه دارای اختلاف آماری معنی‌دار باشد (05/0>p). آزمایش‌های تشخیصی روغن فراسودمند نگهداری شده در فریزر و یخچال نشان داد که عدد پراکسید نمونه نگهداری شده در فریزر زیر حد استاندارد بوده، لذا توصیه می‌شود برای نگهداری این روغن از فریزر استفاده شود.