برآورد کاهندگی کدای موج برشی در ناحیة شمال‌غرب ایران

در این مقاله، ضریب کیفیت امواج کدا (Qc) با استفاده از روش تک­پراکنش به عقب برای ناحیةشمال­غرب ایران،محاسبه شده است. برای این منظور، از 3720 شکل­موج باکیفیت، ثبت شده در 8 ایستگاه کوتاه­دوره شبکة تبریز، متعلق به شبکه لرزه­نگاری کشوری مؤسسه­ژئوفیزیک دانشگاه تهران در بازه زمانی سال­های 1996 تا 2013 استفاده شده است. برای تعیین روابط بسامدی ضریب کیفیت، Qc در 9 نوار بسامدی در محدوده 1 تا 24 هرتز محاسبه و تغییرات جانبی و عمقی آنها بررسی گردید. در بررسی تغییرات جانبی ایستگاه­های آذرشهر (AZR) در شمال­غرب آتشفشان سهند، سراب (SRB) در جنوب آتشفشان سبلان و مرند (MRD) کاهندگی بیشتری نسبت به سایر ایستگاه­ها نشان داد؛هرچند که این کاهش قابل توجه نیست. نبود تغییرات جانبی مهم در منطقه سبب شد تا رابطه­ای مشترک برای کل منطقه به صورت 68±1 f 0.84±0.01 ارائه شود.مقدار کم ضریب کیفیت (مقدار68) برای پنجره­های زمانی 30 ثانیه می­تواند شاهدی بر وجود آثار زمین‌گرمایی در منطقه شمال غرب ایران باشد. بررسی تغییرات عمقی Qc نشان می­دهد که با افزایش عمق (افزایش پنجره زمانی کدا)، ضریب کیفیت افزایش می‌یابد. نتایج به دست آمده برای کاهندگی در کل منطقه نشان­داد که n توان پارامتر فرکانس در رابطه بسامدی ضریب کیفیت، با افزایش پنجره زمانی موج کدا رفتاری ناهنجار دارد؛ به­این صورت که در پنجره‌های زمانی بزرگتر از 60 ثانیه به­جای ادامة رفتار کاهشی، افزایش می‌یابد. این رفتار افزایشی می­تواند به وجود ناهمگنی با جذب ذاتی بالا در قسمت بالایی گوشته فوقانی تفسیر شود.