بررسی اثرات ضد دیابتی و ضد نوروپاتی عصاره ی هیدروالکلی گل زنگوله ای (Onosma dichroanthum) در مدل تجربی دیابت در موش سوری به وسیله استرپتوزوسین

مقدمه: بیماری دیابت اختلالی متابولیکی است که در آن ترشح انسولین یا حساسیت سلول‌های بدن به انسولین دچار اختلال می‌شود.  Onosmaیا گیاه زنگوله‌ای، گونه‌ای از گل گاو زبان در طب سنتی است که به دلیل خواص ضد میکروبی، ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانتی مورد استفاده قرار می‌گیرد این مطالعه با هدف بررسی خواص ضد دیابتی و ضد نوروپاتی و اکسیداتیو استرس، در مدل تجربی دیابت در موش سوری طراحی شد. مواد و روش‌ها: پس از جمع‌آوری گیاهOnosma dichroanthum، عصاره هیدروالکلی از اندام‌های هوایی و زیر زمینی آن تهیه و به صورت گاواژ (50 میلی‌گرم/کیلوگرم) به مدت 3 هفته برای موش سوری تجویز شد و از داروی متفورمین (50 میلی‌گرم/کیلوگرم) به عنوان شاهد مثبت استفاده شد. پس از پایان دوره‌ی درمانی شاخص‌های قند و وزن و نوروپاتی (به روش صفحه داغ) در موش‌ها و شاخص‌های اکسیداتیو استرس در کبد و مغز موش‌ها تعیین شد. یافته‌ها: عصاره‌ی هیدروالکی Onosma d باعث کاهش معنی‌دار قند خون، افزایش وزن، کاهش نوروپاتی (هایپوآلژزیا) و کاهش شاخص‌های اکسیداتیو استرس شد. در خصوص برخی از پارامترها مانند کاهش قند خون و پارامتر مالونیل دی آلدئید در کبد و مغز، اثر عصاره‌ی اندام زیرزمینی بیشتر و در برخی پارامترها مانند افزایش وزن و کاهش نوروپاتی و افزایش گلوتاتیون، تاثیر عصاره‌ی اندام‌های هوایی بهتر بود. نتیجه‌گیری: براساس نتایج حاصل از این تحقیق می‌توان گیاه Onosma dichroanthum را به عنوان یک گیاه دارویی ضد دیابت معرفی کرد که با توجه به دارا بودن خواص آنتی‌اکسیدانی موثر بر نوروپاتی‌های دیابتی، می‌تواند به عنوان یک رژیم دارویی مکمل مورد استفاده قرار گیرد.