بررسی اثرات مورفولوژیکی نوسانات سطح آب بر سواحل با استفاده پردازش تصاویر ماهواره ای چند سنجنده (مطالعة موردی: سواحل غربی دریاچة ارومیه)

بررسی نوسان­های سطح آب دریاچه­ها به منظور حفاظت آنها به لحاظ اهمّیّت، ماهیت و موقعیّت این مجموعه­های آبی و به عنوان یک میراث طبیعی در سال­های اخیر در بین کشور­ها در سطح ملی و منطقه­ای جایگاه ویژه­ای پیدا کرده است. دریاچة ارومیه با وسعتی بین 6000-4000 کیلومترمربع به عنوان بزرگترین دریاچه داخلی ایران و بیستمین دریاچه جهان از اهمّیّت ویژه­ای برخوردار است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تغییرات سطح آب دریاچة ارومیه با استفاده از تصاویر ماهواره­ای و سیستم اطّلاعات جغرافیایی است، برای رسیدن به این هدف تصاویر ماهواره­ای چند طیفی ماهوارة لندست (شامل تصاویر سنجنده­های TM,MSS،(ETM+،MODIS طی سال­های (2012-1989) مورد استفاده و پردازش قرار گرفت و نوسان­های سطح آب دریاچه در دوره­های زمانی مختلف استخراج شد. مدل­های نهایی نشان‌دهندة نوسان­های گسترده دوره­ای و تغییرات چشمگیر در پارامترهای هندسی دریاچة ارومیه، به‌ویژه در طول چند دهه گذشته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که کاهش ارتفاع آب دریاچة ارومیه به‌ویژه در چند سال اخیر تا 6 متر نیز رسیده که این فرایند به نوبة خود موج ایجاد جابجایی­­های اساسی در خطوط ساحلی، به‌ویژه در سواحل مورد مطالعه گردیده است. ظهور چنین تغییراتی باعث خشک شدن بیش از نیمی از سطوح آبی دریاچه شده که این امر نیز باعث ایجاد تغییراتی در واحدهای ژئومورفولوژیکی موجود در منطقه از قبیل دشت­های آبرفتی، پلایاها، مخروطه­افکنه­ها و اراضی شوره‌زار و بیرون آمدن تعدادی از جزایر دریاچه از آب و گسترش مساحت و پیوستن آنها به خشکی و ظاهر شدن اشکالی از قبیل دریابارهای ساحلی و زمین­های کویری و تراس‌های دریاچه­ای شده است.