بررسی اثر تداخل عمل استرس بی‌حرکتی با نیکوتین بر عملکرد محور هیپوفیز-آدرنال در موش‌های صحرایی نر بالغ

زمینه و هدف: نیکوتین آلکالوئیدی است که از طریق مصرف سیگار مورد استفاده میلیون‌ها نفر در دنیا می‌باشد، این افراد هم‌زمان در معرض انواعی از استرس‌زاها قرار دارند که اثراتی را بر بدن، از جمله سیستم‌های اندوکرین دارد. لذا این مطالعه به بررسی اثرات تداخل عمل مصرف نیکوتین با استرس بی‌حرکتی بر میزان پلاسمایی کورتیکوسترون و ACTH در موش‌های صحرایی نر بالغ، پرداخته است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، 70 سر موش صحرایی نر بالغ در گروه‌های کنترل، شم و تجربی مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه کنترل تحت هیچ تیماری قرار نگرفت. گروه شم فقط ml1 سرم فیزیولوژیک به‌صورت درون صفاقی روزانه به مدت 5 روز دریافت داشت. 5 گروه تجربی در دسته‌های مختلف، روزانه به مدت 5 روز تحت تیمارهای نیکوتین به میزان 3/0، 5/0 و 1 میلی‌گرم بر کیلوگرم، به‌صورت درون صفاقی، استرس بی‌حرکتی به مدت 2 ساعت، استرس بی‌حرکتی + نیکوتین به میزان mg/kg3/0، قرار گرفتند. در پایان روز ششم از ناحیه بطن قلب موش‌ها، خون‌گیری به عمل آمد و میزان کورتیکوسترون و ACTH توسط روش رادیوایمونواسی اندازه‌گیری شد. داده‌ها با کمک برنامه آماری SPSS 18 آزمون‌های تجزیه واریانس و توکی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج به‌دست آمده از این تحقیق نشان داد که، نیکوتین در دوزهای مختلف، استرس بی‌حرکتی و استرس بی‌حرکتی به همراه نیکوتین، باعث افزایش معنی‌دار کورتیکوسترون و ACTH در سطح 05/0P< می‌شوند. نتیجه‌گیری: باتوجه‌به نتایج این تحقیق می‌توان نتیجه گرفت که، تأثیر هم‌زمان استرس بی‌حرکتی با مصرف نیکوتین، باعث تقویت اثرات تحریکی نیکوتین و استرس به‌تنهایی بر میزان کورتیکوسترون و ACTH می‌گردد.