بررسی اثر حافظه‌ی فعال و خستگی شناختی بر حل مسائل شناختی در دانشجویان دختر و پسر

هدف: به منظور بررسـی اثر حافظه فعال و خستگی شناخـتی بر عملکرد حل مسائل شناختی دانشجویان دختر و پسر، آزمایشی طراحی و اجرا شد. روش: ابتدا براساس شاخص پردازش اطلاعات (IPI)، 80 نفر دانشجوی دختر و پسر دارای ظرفیت مؤثر حافظه­ی فعال، یک انحراف استاندارد بالاتر و پائین‌تر از میانگین، از یک گروه 300  نفره انتخاب شدند و به طور تصادفی در 8 گروه 10 نفره جایگزین شدند. آزمایش دارای دو مرحله بود. در مرحله­ی اول آزمودنی­ها در گروه­های کنترل و آزمایش با مسائل تشخیصی قابل کنترل و غیرقابل­کنترل روبه­رو شدند و به دنبال آن در مرحله­ی دوم به منظور مقایسه، گروه­ها در موقعیت حل مسأله قرار گرفتند. در نهایت، داده‌ها به وسیلة تحلیل واریانس سه­راهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ها: نتایج نشان داد که بین میانگین نمرات عملکرد حل مسأله دانشجویان دختر و پسر از نظر آماری تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر، در موقعیت حل مسأله عملکرد دانشجویان پسر از دانشجویان دختر بهتر بود. همچنین، نتایج نشان داد که اثر اصلی متغیر گروه (گروه کنترل و گروه آزمایش) و متغیر حافظه (افراد با ظرفیت مؤثر حافظه­ی فعال بالا و افراد با ظرفیت مؤثر حافظه فعال پایین) بر عملکرد حل مسأله دانشجویان معنادار به دست آمد. به عبارت دیگر، در موقعیت حل مسأله، عملکرد حل مسأله افراد گروه کنترل در مقایسه با گروه آزمایش و افراد با ظرفیت مؤثر حافظه­ی فعال بالا در مقایسه با دانشجویان دارای ظرفیت مؤثر حافظه­ی فعال پایین، بهتر بود. اما، کنش متقابل هیچ یک از متغیرها معنادار نبود. نتیجه­گیری: یافته­های پژوهش حاضر، ضرورت توجه و تأکید بر نقش محوری متغیرهای خستگی شناختی و ظرفیت حافظه­ی فعال را در مطالعه عملکرد افراد در موقعیت حل مسأله مورد توجه قرار  می­دهد.