بررسی افتراق مکانی- فضایی محله‌های شهر زابل در برخورداری از شاخص‌های مسکن سالم

  مسکن سالم یکی از ابعاد شهر سالم است، از این رو توجه به مسائل و مشکلات و ارتقاء وضعیت کمی و کیفی مسکن می­تواند در تبیین موضوع و تدوین الگوهای مسکن سالم به منظور تحقق اهداف شهر سالم بسیار مؤثر باشد و نیز زمینه‌های علمی و اجرایی توسعه مسکن سالم را پیش روی برنامه­ریزان و مدیران شهری قرار دهد. مفهوم مسکن علاوه بر مکان فیزیکی، کل محیط مسکونی را در بر می­گیرد، که شامل همه خدمات و تسهیلات ضروری مورد نیاز برای زیستن خانواده و طرح­های اشتغال، آموزش و بهداشت افراد است. به طور کلی، نیاز به مسکن دو بعد دارد، کمی و کیفی؛ بعد کمی نیاز به مسکن، شناخت پدیده­ها و اموری را شاملمی­شود، که به فقدان سرپناه و میزان دسترسی به آن مربوط می­شود، که در واقع درجه پاسخگویی به نیاز کمی، بدون در نظر گرفتن کیفیت آن مورد نظر است. در بعد کیفی مسائل و پدیده­هایی مطرح می­شوند، که به بی مسکنی، بدمسکنی و تنگ­ مسکنی ارتباط دارند. هدف از این تحقیق بررسی وضعیت کیفی مسکن در محلات شهر زابل با توجه به شاخص­های مسکن سالم و سنجش میزان برخورداری از این شاخص­ها در این محلات است. روش تحقیق حاضر توصیفی_ تحلیلی و مبتنی بر منابع اسنادی، کتابخانه­ای، الکترونیکی و بررسی­های میدانی است. جامعه آماری تحقیق شامل برداشت نمونه­ای از محلات مختلف شهر زابل است، که پس از تبیین و تدوین شاخص­های مسکن سالم و پایلوت پرسشنامه­ها، به طور سیستماتیک داده­ها و اطلاعات جمع­آوری و سپس با استفاده از نرم افزار آماری ( SPSS ) و سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) تجزیه و تحلیل شدند و یافته­ها در قالب، جدول، نمودار و نقشه ارائه شده­اند. نتایج نشان می­دهد، که بین محلات شهر زابل از نظر برخورداری از شاخص­های مسکن سالم تفاوت معنی­داری وجود دارد. بدین ترتیب، با توجه به شاخص­هایی چون؛ «امنیت و ایمنی، دسترسی به خدمات شهری، برخورداری از خدمات اساسی، منبع روشنایی مسکن »، محله دولتی مقدم، با 27.7/. برخورداری از شاخص­های مسکن سالم نسبت به دو محله اسلامی و حسین آباد از وضعیت مطلوب­تری برخوردار است. همچنین بین متغییرهای استفاده شده رابطه معنی­داری نسبت به هم وجود دارد، به گونه­ای که بین امنیت و ایمنی مسکن با دسترسی به خدمات اساسی بیشترین همبستگی(439/0) در سطح 01/0 وجود دارد.