بررسی افراط‌گرایی و اعتدال‌گرایی در جنبش اخوان‌المسلمین مصر

چکیده اعتدال و افراط از موضوع‌های اساسی جنبش‌های اسلامی معاصر هستند؛ به بیان ساده، جنبش‌های اسلامی معاصر، اغلب به اعتدال یا افراط گرایش‌داشته‌اند یا در حال نوسان میان این دو طیف بوده‌اند. یکی از بزرگ‌ترین جنبش‌های اسلامی معاصر، اخوان‌المسلمین مصر است؛ به‌نظرمی‌رسد، این جنبش نیز از زمان تأسیس در سال 1928 تاکنون، میان اعتدال و افراط در نوسان بوده‌است؛ بر این اساس، پرسش اصلی این پژوهش، بررسی دلایل گرایش جنبش اخوان‌المسلمین مصر به اعتدال و افراط است. چارچوب نظری این مقاله، برآمده از نظریه «اقدام جمعی» حمید احمدی (متغیرهای خشونت‌زا و متغیرهای کنترل‌کننده) بوده‌است؛ فرضیه مقاله نیز، این است که برخی عوامل، مانند «تأثیر رهبران در هدایت جنبش‌های اسلامی به افراط و اعتدال، زمینه‌های تاریخی درگیری‌های مذهبی، سکولاریسم و فشار و سرکوب»، به‌عنوان علل تسهیل‌کننده در گرایش به افراط‌گرایی این جنبش، مؤثر بوده‌اند و مواردی نظیر اصلاحات اقتصادی، مشارکت سیاسی، فعالیت علنی جنبش و انسجام قومی و مذهبی، ازجمله عواملی هستند که موجب کنترل افراط‌گرایی و گرایش به اعتدال این جنبش شده‌اند؛ روش مقاله نیز، توصیفی- تحلیل است