بررسی تأثیر پوسته‌های زیستی بر تبخیر و پویایی آب در محیط خاک

پوسته­های زیستی ویژگی‌های هیدرولوژیکی خاک از جمله تبخیر و پویایی آب در محیط خاک را تحت تأثیر قرار می­دهند. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر پوسته­های زیستی خاک بر تبخیر و پویایی آب در محیط خاک به‌عنوان تابعی از زمان است. بدین منظور از مرتع قره­قیر استان گلستان اقدام به نمونه­برداری توده خاک شور و پوسته­های زیستی (دست‌نخورده به همراه پنج سانتی­متر خاک زیرین آن) شد. در شش ستون (با ارتفاع 50 و قطر 20 سانتی­متر) تا  ارتفاع 43 سانتی­متری خاک ریخته شد و سپس لایه پوسته ­زیستی همراه با پنج سانتی­متر خاک زیرین آن بر روی آن‌ها قرار داده شد. در چهار ستون بدون پوسته تا ارتفاع 48 سانتی­متر خاک ریخته شد. میزان تبخیر برای هر ستون با ترازو در طی 142 روز اندازه­گیری شد. همچنین میزان آب خاک در سه زمان 17، 50 و 103 روز پس از شروع آزمایش از  چهار عمق 10 (D1)، 20 (D2)، 30 (D3) و 40 (D4) سانتی­متری هر ستون اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که پوسته­های زیستی موجب کاهش تبخیر از سطح خاک به ویژه در زمان با نیاز تبخیری بالاتر (تا روز 77) نسبت به ستون‌های بدون پوشش پوسته ­زیستی شدند. اما در طی دوره با نیاز تبخیری کم (روز 77 الی 142) تأثیر پوسته­های زیستی بر تبخیر معنی­دار نیست. مقدار آب خاک نیز مطابق روند تغییر تبخیر بود. بر اساس این نتایج می­توان نتیجه گرفت که پوسته­های زیستی خاک با ایجاد پوشش در سطح خاک تأثیر مهمی بر فرآیند تبخیر و حفظ آب در داخل خاک دارند.