بررسی تاب‌آوری منطقه‌ای با استفاده از تحلیل فضایی و مدل ترکیبی WASPAS ( مطالعۀ موردی: شهرستان‌های استان خوزستان)

نویسندگان

  • امین فرجی استادیار، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
  • محمود آروین دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • نسرین آتش افروز کارشناسی‌ارشد برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه شهیدچمران اهواز، اهواز، ایران
چکیده مقاله:

افزایش مخاطرات طبیعی و انسانی به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه سبب توجه بیشتر به مفاهیمی مانند آسیب‌پذیری و تاب‌آوری شده است. بررسی آسیب‌پذیری و تاب‌آوری شهرها و مناطق، میزان آمادگی و توان شهرها و مناطق را در کاهش تأثیرات بلایا نشان می‌دهد. اگر وضعیت شهر و منطقه‌ از نظر تاب‌آوری خوب باشد، زیرساخت‌ها و شرایط اقتصادی و اجتماعی ساکنان توان بازیابی و برگشت سریع‌تر به حالت تعادل را دارند و خدمات‌رسانی و امدادرسانی به نحو مناسبی صورت می‌گیرد. در این پژوهش، تاب‌آوری در مقیاس منطقه‌ای با هدف ارزیابی ابعاد تاب‌آوری منطقه‌ای در شهرستان‌های استان خوزستان بررسی شده است. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع، توصیفی-تحلیلی است. داده‌های تحقیق از سازمان برنامه‌وبودجۀ استان خوزستان تهیه‌ شده است. داده‌ها به ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیرساختی‌–خدماتی، بهداشتی-‌درمانی و محیطی و 26 شاخص تقسیم می‌شوند. برای تحلیل داده‌ها از تکنیک آنتروپی شانون به‌منظور وزن‌دهی شاخص‌ها و از تکنیک WASPAS برای رتبه‌بندی شهرستان‌ها استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که شهرستان اهواز، دزفول، خرمشهر، شادگان، شوش، دشت آزادگان، شوشتر، آبادان، ایذه، رامهرمز، اندیمشک، بهبهان، باغ‌ملک، ماهشهر، رامشیر، امیدیه، کارون، حمیدیه، مسجدسلیمان، باوی، گتوند، لالی، هندیجان، اندیکا، هفتکل، هویزه و آغاجاری به ترتیب در رتبه‌های 1تا27 قرار گرفته‌اند. بدون شک با توجه به موقعیت خاص استان، هم از منظر تنوع قومی و هم ظرفیت‌های منابع طبیعی در کنار مرزی‌بودن، بی‌توجهی به موضوع تاب‌آوری می‌تواند کل سیستم حکومتی یا به بیان دیگر ملی را دچار بحران کند. پرواضح است تصویر ارائه‌شده از سیمای تاب‌آوری استان خوزستان در این مقاله حاکی از گسست فضایی برخورداری نیز هست.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل توزیع فضایی خدمات عمومی شهری با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری Vikor و WasPas (مطالعۀ موردی: کرمان)

عدالت فضایی از مباحثی است که در سال‌های اخیر در میان برنامه‌ریزان شهری اهمیت ویژه‌ای یافته است. از آنجا که خدمات عمومی شهری ساختاردهندة شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر است، بی‌عدالتی در نحوة توزیع آن، تأثیر جبران‌ناپذیری بر ساختار، ماهیت شهر و جدایی‌گزینی طبقاتی محله‌های شهر گذاشته و مدیریت شهری را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرده است. شهر کرمان از جمله شهرهایی است که در سال‌های اخیر با رشد...

متن کامل

تحلیلی بر میزان برخورداری شهرستانهای استان خوزستان با استفاده از مدل موریس واسکالوگرام

اولین گام در برنامه ریزی ناحیه‌ای شناخت نابرابری‌های اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی نواحی مختلف می باشد. از جمله معیار های بسیار متداول در توسعه ناحیه‌ای، سطح بندی نواحی بر اساس میزان برخورداری از شاخص های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی است. استان خوزستان بدلیل جایگاه مهمی که درسطح کشور دارد همواره مورد توجه مسئولین ومتولیان امر برنامه ریزی بوده وحساسیت ویژه نسبت به این منطقه داشته اند. این...

متن کامل

تحلیل فضایی پراکنش جمعیت و خدمات شهری از منظر عدالت اجتماعی با استفاده از روش ترکیبی (مطالعۀ موردی: شهر بناب)

هدف از این پژوهش، ارزیابی میزان هماهنگی در پراکندگی جمعیت و توزیع خدمات در نواحی شهر بناب و ارائة راهکاری برای نیل به توزیع متعادل خدمات در سطح نواحی شهر، به‌منظور بهره‌مندی همة شهروندان از خدمات شهری مناسب است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است .گردآوری داده‌ها به شیوة کتابخانه‌ای انجام شده است. در تحلیل داده‌ها از مدل‌های Topsis، Vikor،  SARو روش ترکیبی (ادغام)، برای بررسی چگونگی توزیع خدمات شهری ...

متن کامل

تحلیل و ارزیابی سطوح توسعه یافتگی شهرستانهای استان خراسان شمالی با استفاده از مدل TOPSIS

هر جامعه ای در راه توسعه تلاش می کند، زیرا توسعه هدفی است که اکثر مردم آن را ضروری می دانند. فراهم نمودن زمینه برخورداری از خدمات مختلف اقتصادی، رفاهی و زیر بنایی، تسهیلات اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی از اساسی ترین شاخص های برنامه ریزی در هر واحد برنامه ریزی به ویژه شهرستانها است.هدف از مقاله حاضر تعیین درجه توسعه یافتگی شاخص های اقتصادی، آموزشی، درمانی و زیربنایی شهرستانهای استان خراسان شمالی بود...

متن کامل

تحلیلی بر میزان برخورداری شهرستانهای استان خوزستان با استفاده از مدل موریس واسکالوگرام

اولین گام در برنامه ریزی ناحیه ای شناخت نابرابری های اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی نواحی مختلف می باشد. از جمله معیار های بسیار متداول در توسعه ناحیه ای، سطح بندی نواحی بر اساس میزان برخورداری از شاخص های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی است. استان خوزستان بدلیل جایگاه مهمی که درسطح کشور دارد همواره مورد توجه مسئولین ومتولیان امر برنامه ریزی بوده وحساسیت ویژه نسبت به این منطقه داشته اند. این...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 1

صفحات  1- 29

تاریخ انتشار 2018-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023