بررسی تحلیلی اهداف و ویژگی‌های معنویّت در اندیشه فلسفی و عرفانی متفکران مسلمان

چکیده: اهتمام به معنویّت در جهان امروز، ناشی از احساس خلأ در دنیای صنعتی است. در این میان، اهتمام به معنویّت اسلامی، ضروری است. در این نوشتار، به بررسی اهداف و ویژگی‌های معنویّت در منظر حکیمان و عرفای مسلمان پرداخته شده است. معیار و منشأ برای معنویت فعل عبارت است از نیّت و معرفت به فعل و جهت‌گیری اخلاقی آن. هدف زندگی معنوی از دیدگاه آن‌ها عبارتند از: ارتقای شناخت توحیدی در مراتب مختلف توحید و ارتقای گرایشات عبادی و ارتقای انگیزه برای حرکت به‌سوی حقیقت اصیل. ویژگی‌های معنویّت اسلامی نیز عبارتند از: هماهنگی با هدف خلقت، هماهنگی با ویژگی‏های روانی انسان، هماهنگی با توان انسان، هماهنگی با شریعت، فراگیری نسبت به ابعاد فردی و اجتماعی و زمانی و مکانی، فراگیری طولی، تنوّع در برنامـه معنوی، حفظ واسطه انسانی، همراهی و هماهنگی رشد و تعدیل در ابعاد انسانی، هماهنگی مؤلّفه‌های معنوی، توجّه به تأثیر دوسویه بین رفتار انسان و سنت‏های عالم هستی، جامعیّت نسبت به جمیع شئونات و احوال حیات. کلیدواژها: معنویّت، هدف، ویژگی، حکمت و عرفان اسلامی