بررسی تغییرات محتوی و عملکرد تروپان آلکالوییدهای هیوسیامین و اسکوپولامین ریشه و شاخساره‌ گیاه بذر‌البنج (Hyoscyamus niger) تحت تاثیر باکتری‌های ریزوسفری سودومونادس و تنش کم آبی

مقدمه: علاوه ‌بر نقش عوامل فیزیکی از قبیل تنش‌های اسمزی در تولید ترکیبات ثانویه، مسیرهای خاص ساخت این متابولیت‌ها با تلقیح میکروارگانیسم‌ها نیز تحریک می‌شود.‌ هدف: هدف این مطالعه، بررسی‌ اثرات محرک رشدی سویه‌های فلورسنس و پوتیدا به همراه تنش کم آبی روی رشد ریشه‌ها و افزایش محتوی و عملکرد هیوسیامین و اسکوپولامین ریشه و شاخساره گیاه بذرالبنج می‌باشد.‌ روش بررسی: 2 گرم از ماده خشک گیاهی با ترکیب کلروفرم- متانول- آمونیاک 25 درصد به نسبت 1: 5: 15 و به مدت 10 دقیقه در معرض اولتراسونیک قرار گرفت. سپس 25 میلی‌لیتر کلروفرم و 10 میلی‌لیتر اسید سولفوریک 1 نرمال به آن اضافه و کاملاً هم زده شد. پس از استخراج آلکالوئیدها، نمونه حاصل قبل از آنالیز با دستگاه GC در 1 میلی‌لیتر متانول HPLC حل شد. نتایج: نتایج نشان داد که بیشترین مقادیر محتوی آلکالوئید در ریشه (هیوسیامین: 26/0 درصد ماده خشک و اسکوپولامین: 12/0 درصد) و شاخساره (هیوسیامین: 85/0 درصد و اسکوپولامین: 48/0 درصد) در گیاهان تحت تیمار فلورسنس در شرایط تنش شدید کم آبی (تخلیه 90 درصد رطوبت مزرعه) به دست آمد. در مقابل، حداکثر عملکرد آلکالوییدها در ریشه (هیوسیامین: 92/1 میلی‌گرم در گیاه و اسکوپولامین: 83/0 میلی‌گرم در گیاه) و شاخساره (هیوسیامین: 88/5 میلی‌گرم در گیاه و اسکوپولامین: 06/3 میلی‌گرم در گیاه) در گیاهان تحت تیمار پوتیدا در شرایط تنش خفیف کم آبی (تخلیه 30 درصد رطوبت مزرعه) حاصل شد. نتیجه‌گیری: باکتری‌های ریزوسفری با تولید هورمون‌های رشد به عنوان محرک درسنتز تروپان آلکالوئیدها عمل می‌کنند که در نتیجه آن محتوی و عملکرد آلکالوییدها افزایش پیدا می‌کند.