بررسی رابطه پدیده تماشاگری، قدرت شواهد و مسئولیت ادراک‌شده با احتمال گزارشگری تقلب

همواره در زیر پوست شرکت‏ها تقلب‏هایی رخ می‏دهد و افرادی که در آن سطح سازمانی زندگی می‏کنند، به احتمال زیاد از وقوع آن مطلع می‏باشند؛ خواه شواهد ضعیفی داشته باشند، خواه قوی. اگر افراد مطلع، در مورد وقوع تقلب هشدار می ‏دادند، می‏ توانستند از تحمیل زیان هنگفت بر شرکت و جامعه ممانعت کنند. چرایی عدم واکنش این افراد، هدف انجام این پژوهش می ‏باشد. جامعه این پژوهش شامل دانشجویان ورودی 1393 مقطع ارشد (دانشگاه های تهران، علامه طباطبایی و تربیت مدرس)، حسابداران و حسابرسان می ‏باشد که با 126 پرسشنامه جمع‏ آوری شده در سال 1395 آزمون‏ها انجام گردید. شرکت‏ کنندگان، پس از مطالعه سناریو، به سوالات مورد نظر پاسخ داده و فرضیه‏ ها با استفاده از تحلیل مسیر، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که قدرت شواهد ناشی از وقوع تقلب و میزان مسئولیت ادراک ‏شده، دارای اثر مثبت معناداری بر احتمال گزارشگری می ‏باشند. افراد، در زمان وجود شواهد قوی از تقلب، نسبت به گزارش آن، احساس مسئولیت بیش‏تری می ‏کنند و به احتمال زیاد آن را در صورت ناشناس ماندن گزارش می‏ کنند. نتایج این پژوهش، می‏ تواند به درک‏مان از محیط شرکت و سرعت بخشیدن در شناسایی و جلوگیری از وقوع تقلب کمک نماید.