بررسی ساخت های گوناگون «کان»ی ناقصه در قرآن و نقد دیدگاه مترجمان در برابریابی فارسی آن

فعل ناقص «کان» و مشتقات آن با ساخت­های مختلف، هزار و چهار صد و پنجاه بار در قرآن ذکر شده؛ از این­ رو بایسته است تا مترجمان قرآن با عنایت به سیاق این فعل و ویژگی­های آن، ترجمه­ای که نزدیک به مدلول متن عربی قرآن باشد، ارائه دهند. از ساخت­های پرکاربرد این واژه در قرآن، می­توان به «کان» در سیاق جملة شرطیه و جملة صله و مواردی که خبر «کان»، صفت مشبهه یا صیغه مبالغه است، اشاره نمود که باعث شده مترجمان قرآن از فعل «کان» ترجمه­های گوناگونی ارائه داده، نحویان نیز در تحلیل نحوی این ساخت­ها، متفاوت سخن بگویند. این پژوهش با تحلیل نحوی این ساخت­ها و تحلیل برابرهای آن­ها در فارسی، برخی از ترجمه­های قرآن را وارسی و به ارائة ترجمه‏ای یکدست و مبتنی بر تحلیل‏های انجام یافته از آن­ها همت گمارده است. نتیجه آن که ترجمة جمله­هایی که فعل «کان» در آن با «لو» شرطیه همراه است با جمله­هایی که همین فعل با «إن» شرطیه آمده، متفاوت است و در ساختاری که قبل از کان و اسم و خبر آن، «ما» آمده، باید آن را موصوله ترجمه کرد نه مصدریه.