بررسی عدالت و سنجش نابرابری‌ها در پرداخت‌های بیمه‌های بهداشتی و درمانی خانوارها

ایجاد عدالت در بخش سلامت، باتوجه به ارتباط مستقیم آن با قابلیت‌های افراد، نسبت به سایر بخش‌های اقتصاد، اهمیت مضاعفی دارد و ازاین‌‌رو توجه و بررسی ابعاد آن ضروری به‌نظرمی‌‌رسد. هزینه‌‌های بهداشتی و درمانی، به جهت غیرقابل پیش‌‌بینی‌بودن و سرسام‌آوربودن بخش مهمی از آن، از اهمیت ویژه‌‌ای برای خانوارها برخوردار است. این بخش از هزینه‌‌های خانوارها، چالش‌های زیادی از جهت عدالت و برابری در مشارکت مالی آن دارد. در این مقاله ابتدا به بررسی نابرابری‌ها در پرداخت‌های بیمه‌‌های بهداشتی و درمانی در مقایسه با هزینه‌‌های کل خانوارها، طی دورۀ 1383-1389 با استفاده از شاخص نابرابری جینی و شاخص نابرابری تایل پرداخت شده و سپس با محاسبۀ شاخص کاکوانی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های سنجش عدالت در تأمین مالی بخش سلامت، روند عادلانه‌بودن این پرداخت‌ها به تفکیک مناطق شهری و روستایی تحلیل شده است. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن است که باتوجه به تنازلی‌بودن شاخص کاکوانی، شاهد توزیع ناعادلانة‌‌ پرداخت‌های بیمه‌ای در دهک‌های مختلف هزینه‌‌ای هستیم.