بررسی عوامل اجتماعی موثر بر گرایش مرزنشینان بانه ای به قاچاق کالا (زمینه ها و راهکارها)

زمینه و هدف: قاچاق کالا پدیده‌ای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که توانسته نظام اقتصادی، اجتماعی و به تبع آن نظام سیاسی و امنیت ملی کشورها را در معرض تهدید قرار دهد، پژوهش حاضر نیز برخلاف اذعان به چند علیتی بودن قاچاق، صرفاً به‌دنبال شناخت رابطه بین متغیرهای اجتماعی و گرایش مرزنشینان بانه‌ای به قاچاق کالا می‌باشد. روش‌شناسی: روش تحقیق در پژوهش حاضر، پیمایش و ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه به‌همراه مصاحبه می‌باشد. جامعۀ آماری پژوهش، شامل مرزنشینان شاغل در امر قاچاق شهرستان بانه در سال 1393 می‌باشد. حجم نمونه 381 نفر بوده که از طریق فرمول کوکران و با روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی نامتناسب جامعه نمونه به سه دسته کولبران، بازاریان و قاچاقچیان تقسیم شده و در مرحله بعد برای بازاریان و کولبران از روش نمونه‌گیری هدفمند و در دسترس استفاده شده و برای قاچاقچیان از روش نمونه‌گیری گلوله برفی استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بین فشار ساختاری با متغیر وابسته (گرایش و پذیرش قاچاق به‌عنوان یک شغل مشروع) ارتباط معنی‌داری به‌صورت مستقیم و مثبت وجود دارد. همبستگی بین تعهد اجتماعی و گرایش ارتباط معکوس و معنی‌داری وجود دارد؛ همچنین بین رده‌های سنی و سطوح تحصیلی مختلف در گرایش به قاچاق کالا تفاوت معنی‌داری وجود دارد. نتیجه‌گیری: تحلیل نظری یافته‌های تحقیق با توجه به بافت فرهنگی و اقتصادی بانه حاکی از وجود رابطه معنی‌دار بین عوامل اجتماعی و گرایش به قاچاق کالا است، البته این رابطه تحت تأثیر توسعه نیافتگی همه جانبه منطقه قرار گرفته است.