بررسی عوامل مؤثر بر حرکات توده‌ای برپایه تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش (مطالعه موردی: ارتفاعات دنای زاگرس)

حرکات توده‌ای با توجه به ماهیت و تنوع‌شان و مخاطراتی که برای جان و مال انسان‌ها دارند، همواره مورد توجه و مطالعه دانشمندان رشته‌های مختلف علوم‌زمین، همچون زمین‌شناسی مهندسی، زمین‌ریخت‌‎شناسی، آبخیزداری و... بوده‌اند. با توجه به این که رخداد این پدیده، سازوکار پیچیده‌ای دارد و عوامل و متغیرهای پیچیده‌ای می‌توانند در ایجاد آن مؤثر باشند، مطالعات گسترده‌ای در زمینه شناخت عوامل مؤثر، دسته‌بندی، پهنه‌بندی و مدل‌سازی این فرایند صورت گرفته است. در این پژوهش، لغزش‌های حوضه کهردان، در جنوب شهرستان سمیرم و ارتفاعات دنای زاگرس، از توابع استان اصفهان، مورد مطالعه قرار گرفت و نقشه پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش به روش‌های آماری دومتغیره و چند‌متغیره تهیه گردید. در مرحله بعد، مناسب‌ترین روش که بالاترین صحت و دقت را نیز دارد، معرفی شد. همچنین بر اساس تجزیه و تحلیل‌های به عمل آمده، اولویت و ترتیب تأثیر عوامل مؤثر در رخداد زمین‌لغزش تعیین شد. بر ‌پایه بررسی‌های صورت گرفته، شش عامل شیب، سوی شیب، سنگ‌شناسی، کاربری زمین‌ها، بارندگی و فاصله از آبراهه، انتخاب و بررسی شد. در ادامه نقشه پراکنش خطر زمین‌لغزش و محاسبات آماری مربوط به چهار روش ارزش اطلاعات، تراکم سطح، رگرسیون خطی و تحلیل ممیزی بررسی و در پایان نقشه پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش، تهیه شد. نتایج حاصل نشان داد که بهترین نقشه پهنه‌بندی خطر، نقشه حاصل از روش آماری ارزش اطلاعات است که امکان استفاده در کارهای عمرانی و برنامه‌ریزی را دارد. همچنین اهمیت عوامل مؤثر در رخداد زمین‌لغزش در منطقه به ترتیب شامل سنگ‌شناسی، فاصله از آبراهه، کاربری زمین‌، شیب، جهت شیب و بارندگی هستند.