بررسی عوامل موثر بر خود کنترلی، بیماران دیا بتی وابسته به انسولین

چکیده مقدمه : دیابت شیرین یکی از بیماری‌های مزمن و بسیار با اهمیت و یک مشکل بزرگ بهداشتی‌ست که در سراسر جهان روبه گسترش است. بنابراین با توجه به شیوع بالای دیابت و عوارض و هزینه های مستقیم و غیر مستقیم ناشی از آن ، خود کنترلی از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد . هدف : تعیین عوامل موثربرخودکنترلی در بیماران دیابتی وابسته به انسولین مراجعه کننده به مرکز بهداشتی درمانی شماره یک رشت درسال1380. مواد وروش‌ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقطعی است و نمونه ها 92 نفر از بیماران دیابتی وابسته به انسولین مراجعه کننده به مرکز بهداشتی درمانی شماره یک رشت بودند که بطور تصادفی انتخاب شدند . ابزار گرد آوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه بود که شامل 4 قسمت اطلاعات دموگرافیک ، آگاهی ، درک از کنترل و باور بهداشتی در مورد دیابت بود. در این تحقیق شاخص‌های خود کنترلی، مقدار هموگلوبین گلیکوزیله و تعداد مراجعات به مرکز بهداشت بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و از آمار استنباطی (آزمون تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه به روش توکی ، ضریب همبستگی پیرسون و از آزمون‌های غیر پارامتری چون من ویتنی یو ، کروسکل والیس و ضریب همبستگی اسپیرمن) بهره گرفته شد . نتایج: یافته‌های پژوهش نشان داد که بین آگاهی ، باور بهداشتی و درک از کنترل با متغیرهای دموگرافیک همچون سن ، جنس ، وضعیت تاهل، سطح تحصیلات ، وضعیت اشتغال ، وضعیت بیمه ، طول مدت ابتلا به بیماری ، محل زندگی ، وجود فرد دیابتی در خانواده و منبع کسب اطلاعات ارتباط معنی دار آماری وجود ندارد. همچنین بین آگاهی و باور بهداشتی با وجود عوارض ارتباط معنی دار مشاهده نشد ولی بین درک از کنترل و وجود عوارض ارتباط معنی دار بود (004/.>p) . همچنین نتایج نشان دادکه بیشترین درصدواحدهای مورد پژوهش ازآگاهی ضعیف (8/59% ) ، باور بهداشتی نامطلوب (7/71% ) و درک از کنترل نامطلوب ( 62% ) برخوردار بودند . بین آگاهی ، باور بهداشتی و درک ازکنترل با مقدارهموگلوبین گلیکوزیله و تعداد مراجعات به مرکز بهداشت و نیز خود کنترلی ارتباط معنی دار مشاهده نشد . نتیجه‌گیری: شناسایی عوامل موثربرخودکنترلی دربرنامه ریزی آموزشی ودرمانی برای بیماران مبتلا به بیماری دیابت وآموزش مراقبین بهداشتی ونیزدرآموزش پرستاری بسیار اهمیت دارد و بر لزوم برگزاری کلاس‌های آموزشی تاکید می نماید.