بررسی نقش گیاه نی (Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steudel) در پالایش آلودگی ناشی از فلزات سنگین جهت حفاظت زیست بوم بخشی از حوزه ی آبخیز دز

گیاهان آبزی صافی های زیستی غیرقابل جایگزینی هستند که می توانند مقادیر زیادی از فلزات سنگین را در خود ذخیره کنند. تحمل بالای این گونه ها به آلاینده ها، آن ها را برای پالایش آلودگی ها مناسب می سازد. در پژوهش حاضر به‌‌منظور بررسی وضعیت آلودگی رودخانه دز شهرستان دزفول و تأثیر گونه های گیاهی غالب موجود در منطقه، غلظت فلزات سنگین Cu, Pb, Zn و Cd در گونه ماکروفیت آبزی Phragmites australis، مورد مطالعه قرار گرفت. آماده‌سازی نمونه ها با ترکیب 4:1 اسیدنیتریک به اسید پرکلریک انجام گرفت و غلظت عناصر با دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد غلظت میانگین فلزات مس، سرب، روی و کادمیوم در رسوبات به‌ترتیب 12/021، 12/982، 108/485 و 0/189 می باشد؛ همچنین غلظت این فلزات در ساقه، برگ و اندام زیرزمینی گیاه نی برای فلز مس به‌ترتیب1/903، 3/708 و 7/217، فلز سرب 0/265، 0/585 و 2/674، فلز روی 30/790، 44/981 و 52/216 و برای فلز کادمیوم 0/052، 0/120 و 0/275 میکروگرم بر گرم می باشد. بیشترین تجمع فلزات در اندام های زیرزمینی گیاه بود و میزان عناصر مورد مطالعه به‌ترتیب در ساقه < برگ < اندام زیرزمینی کاهش می یابند؛ که می توانند تحرک کم این عناصر از اندام های زیرزمینی به اندام های هوایی را پیشنهاد کنند. در میان عناصر مورد مطالعه غلظت فلز روی از محدوده بحرانی استاندارد بیشتر می باشد که بالا بودن مقدار شاخص انتقال آن (1/45) ممکن است. بیانگر توانایی بالای انتقال این فلز در گیاه باشد. در همین راستا اهمیت به کارگیری گیاه نی به‌عنوان یک گیاه تجمع‌دهنده برای فلزات مورد مطالعه پیشنهاد می‌گردد.