بررسی نگرش‌های فضایی و تبیین پارادایم شبکه‌ای: از موزائیک فضایی تا شبکۀ شهرهای جهانی

نویسنده

  • هادی ویسی دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه پیام نور، ایران
چکیده مقاله:

علوم جغرافیایی علاوه بر پارادایمهای علمی، شناخت شناسی ها و روش شناسی های علمی مسلط در هر دوره، متأثر از مقیاسهای جغرافیایی بوده است. مقیاسهای جغرافیایی هدایت گر جغرافیدانان برای شناخت پدیده های فضایی و به طور کلی جهان خلقت بوده است. این تحقیق با روش تحلیلی و نگاه تاریخی به دنبال بررسی سیر تحول مطالعات جغرافیایی بر مبنای مقیاسهای جغرافیایی است و سعی کرده است پارادایم شبکه ای متأثر از عصر جهانی شدن به عنوان نگرشی جدید در جغرافیا در قالب شهرهای جهانی تبیین کند. نتایج تحقیق نشان می دهد که تا کنون بر مبنای مقیاسهای جغرافیایی سه نگرش جغرافیایی برای شناخت پدیده های فضایی وجود داشته است. نگرش موزائیکی، نگرش سیستمی و نگرش شبکه ای. تقریباً هر یک از این نگرشها در دوره های خاصی بر علوم جغرافیایی مسلط بوده است. به طوری که نگرش موزائیکی به لحاظ زمانی قدیمی تر و پارادایم مسلط فضایی در تحلیل پدیده های جغرافیایی بوده است و نگرش سیستمی مربوط به نیمه دوم سده بیستم و نگرش شبکه ای، پارادایم جدید است که در دهه پایانی سده بیستم و سالهای آغازین هزاره سوم در حال شکل گرفتن و تکمیل شدن است. در پارادایم شبکه ای تأکید بر روی روابط بین الشهری در جهان است این در حالی است که در پارادایم موزائیکی تأکید بر کشور و روابط بین الملل و در پارادایم سیستمی تأکید بر مناطق فراملی و تقسیم بندیهای جهان است. به نظر می رسد که جغرافیای نوین نیازمند هر سه رویکرد است و هیچ یک به تنهایی نمی تواند تمام واقعیتهای جهانی را توضیح دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقش شبکۀ مادی‌ها درتحولات سازمان فضایی اصفهان تاریخی، از آغاز تا پایان دورۀ صفوی

Natural factors are among essential dimensions that shape a city and guide its development. Mountains, rivers, coastlines and valleys are among these factors. Water supply, among others, has an important role in the life and flourishing of a city. In every settlement, the solution to this is considered a part of its urban culture. The Zayandeh-Rud River has been a significant element which has ...

متن کامل

پارادایم تبیینی «شهر آموزش‌محور» تا «شهر پژوهش‌محور»؛ از شهر آموزش‌دهنده تا شهرهای علم و فناوری (تکنوپل)

امروزه رشد چشمگیر رویکردهای دانش‌بنیان به معماری و شهرسازی از یک طرف و نگاه جامع به بسترسازی برای شکل‌گیری شهرهای آموزش‌دهنده و تکنوپل ها از سویی دیگر، به ضرورتی اشاره دارد که در راستای آن باید زیرساختها و ابعاد شکل‌دهنده به شهرهای دانش بنیان مورد توجه فراگیر قرار گیرد. این مقاله در مرحله نظری از روش توصیفی و تحلیلی و در مرحله تحلیلی رویکردی تبیینی داشته است. نتایج این تحقیق به مفاهیم، اصول و ش...

متن کامل

نقش شبکۀ مادی ها درتحولات سازمان فضایی اصفهان تاریخی، از آغاز تا پایان دورۀ صفوی

از مهم ترین و ابتدایی ترین عوامل شکل بخشی یک شهر و تحولات آن، عوامل طبیعی است. کوه ها، رودخانه ها، سواحل و دره ها ازجمله مؤلفه های نیروی طبیعی است. از میان این عوامل، نحوۀ تأمین آب در زیست یک شهر و شکوفایی آن، نقش مهمی دارد. پاسخ هر زیستگاه به نیاز آب، بخشی از فرهنگ هر شهر است. یکی از عوامل مهم که تحولات شهر اصفهان را در دوره های مختلف هدایت می کرده و به سازمان فضایی این شهر در دوره های مختلف ش...

متن کامل

عدالت فضایی با رویکرد تقویت شهرهای میانی

مقدمه و هدف:در بسیاری از کشورهای کمتر توسعه یافته، توزیع فضایی جمعیت نامتناسب است و تمرکز جمعیت در چند مرکز کلان شهر و بزرگ شدن یک یا چند شهر، در مقابل شمار چشمگیری از سکونتگاه‌های کوچک، دولت‌ها را با انگیزه‌های گوناگون به سیاست‌های پیشگیری از این پدیده فراخوانده است. در بیشتر این کشورها، توجه برنامه ریزان به تمرکززدایی فضایی - کالبدی جمعیت و فعالیت با هدف توازن بخشیدن به نظام سکونتگاهی، مهار ر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 32

صفحات  137- 148

تاریخ انتشار 2019-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023