بررسی وضعیت جمع آوری و دفع بهداشتی زباله در یگان های صعود کننده به قله سبلان

مقدمه. جمع‌آوری و دفع بهداشتی زباله همواره یکی از مشکلات جوامع بشری بوده است. در محیط‌های طبیعی و کوهستان، به‌دلیل ویژگی‌های این مناطق که به‌عنوان مکانی برای ورزش کوهنوردی و نیز تفریح مردم و همچنین موقعیت توریستی آنها مورد علاقه بسیاری از افراد است. بنابراین، جمع‌آوری و دفع بهداشتی زباله می‌بایست مورد توجه بیشتر قرار گیرد. با توجه به این که جمع زیادی از نیروهای نظامی، طی یک عملیات مانور به قله سبلان صعود کردند، این مطالعه به‌منظور بررسی وضعیت زباله در آن منطقه طراحی و اجرا شد. مواد و روش کار. در این تحقیق با حضور در محل و توزیع 205 پرسشنامه به‌صورت تصادفی و تکمیل آن اطلاعات نظر سنجی جمع‌آوری گردید. به علاوه، کیسه زباله در اختیار همه افراد قرار داده و از افراد خواسته شد تا نسبت به جمع‌آوری زباله‌های شخصی اقدام نمایند. در مسیر برگشت، زباله‌ها در مکان مشخص شده جمع‌آوری شدند. پرسشنامه‌های تکمیل شده با استفاده از نرم افزار SPSS آنالیز شدند. همچنین نمونه‌گیری از زباله‌های تولیدی، تفکیک، آنالیز و توزین آنها در محل صورت گرفت. نتایج. نتایج به‌دست آمده در این مطالعه نشان می‌دهد، سرانه زباله در اردوی سه روزه نیروهای بسیجی و سپاهی جهت صعود به قله سبلان، 485 گرم به ازای هر نفر در روز می‌باشد که شامل 6/18 درصد قوطی کنسرو، 3/9 درصد ظروف یک‌بار مصرف، 6/53 درصد کارتن و مقوا، 5/16 درصد نان خشک و 2 درصد مواد فسادپذیر تعیین گردید. همچنین بر اساس تجزیه و تحلیل پرسشنامه‌ها، میانگین سابقه عضویت در بسیج و سپاه، سابقه‌ کوهنوردی و سن به ترتیب 47/13، 87/5 و 93/33 به‌دست آمد. بحث. یافته‌های این مطالعه‌ نشان می‌دهد وضعیت جمع‌آوری و دفع بهداشتی زباله در این اردو نامطلوب می‌باشد و از مجموع پرسشنامه‌‌های تکمیل شده 94 درصد به اهمیت و ضرورت دفع بهداشتی زباله تأکید نموده‌اند. همچنین، در پاسخ به سؤال راه ‌حل کاهش تولید زباله در کوهستان و تجمعات نظامی، آموزش به کوهنوردان، استفاده از مواد غذایی کم‌ حجم و پرانرژی و ملزم نمودن افراد به جمع‌آوری و تحویل زباله در مکان مشخص به عنوان راه حل‌های مناسب معرفی شده است. همچنین، بر اساس یافته‌های این تحقیق میزان آشنایی افراد با نحوه‌ جمع‌آوری و دفع بهداشتی زباله در کوهستان معنی‌دار بوده و هر چه سابقه عضویت در بسیج و سابقه کوهنوردی و سن بیشتر باشد میزان آشنایی بیشتر بود.   با توجه به نتایج این مطالعه، به نظر می‌رسد، اصلی‌ترین و اساسی‌ترین پارامتر در کاهش زباله در کوهستان آموزش به افراد باشد. به علاوه، استفاده از مواد غذایی که زباله کمتری را تولید می‌کنند و نیز در نظر گرفتن مکان‌های خاص جهت جمع‌آوری زباله در مسیر اصلی کوهستان و به‌کارگیری تیم بهداشت محیط در اردوهای بزرگ و سراسری می‌تواند، ضمن کاهش مقدار زباله‌ها، از آلوده شدن محیط زیست پیشگیری نماید.