بررسی ویژگی‌های فیزیکی، مکانیکی و تغذیه‌ای کنجد در رطوبت‌های مختلف جهت بهبود عملیات فرآوری محصول

در این بررسی، ویژگی‌های فیزیکی، مکانیکی و تغذیه‌ای دانه کنجد مورد ارزیابی قرار گرفتند. با افزایش رطوبت، در دامنه رطوبتی 27/19-54/4 درصد بر پایه خشک، طول، عرض، ضخامت، قطر هندسی و حسابی به‌ترتیب از 93/2 تا 01/3، 74/1 تا 78/1، 78/0 تا 86/0، 81/1 تا 88/1 و 58/1 تا 66/1 میلی‌متر افزایش یافتند. کرویت، مساحت، وزن هزاردانه، دانسیته حقیقی و تخلخل با افزایش رطوبت، به‌ترتیب از 04/54 تا 25/55 درصد، 68/6 تا 35/7 میلی‌مترمربع 43/2 تا 75/2 گرم، 1207 تا 8/1236 کیلوگرم بر مترمکعب و 03/51 تا 12/53 درصد افزایش یافت، در حالی‌که دانسیته توده از 591 تا 5/579 کیلوگرم بر مترمکعب کاهش یافت. سرعت حد و زاویه انبوهش با افزایش رطوبت، به‌ترتیب از 95/4 تا 4/5 متر برثانیه و از 5/31 تا 8/32 درجه افزایش یافتند. با افزایش رطوبت، ضرایب اصطکاک ایستایی برای چوب چندلایه، استیل و ورق آهن گالوانیزه به‌ترتیب از 54/0 تا 56/0، 50/0 تا 54/0 و 41/0 تا 45/0 افزایش یافتند. نتایج آزمون مکانیکی نشان داد که نیروی مورد نیاز برای شکست دانه در دو جهت عمودی و افقی با افزایش رطوبت در دامنه رطوبتی 27/19-54/4 درصد بر پایه خشک، به‌ترتیب از 66/25 تا 36/18 و از 56/27 تا 20/21 نیوتون کاهش و انرژی مورد نیاز از 52/15 تا 08/18 و 84/15 تا 33/18 میلی‌ژول به‌ترتیب افزایش یافت. نتایج آزمون شیمیایی نشان داد که دانه کنجد دارای مقادیر بالایی روغن (57/46 درصد)، پروتئین (75/23 درصد) و کلسیم (98/0 درصد) می‌باشد. میزان عناصر معدنی دانه از قبیل فسفر، پتاسیم، منیزیم و آهن 3/508، 7/486، 2/288 و 7/10 میلی‌گرم بر 100 گرم ماده خشک ارزیابی شد. اسید چرب غالب در روغن کنجد، اسید اولئیک (4/43 درصد) بود و به دنبال آن اسید لینولئیک (3/36 درصد)، اسید پالمتیک (75/11 درصد) و اسید استئاریک (25/6 درصد) بودند.