بررسی و تجزیه و تحلیل سیستمیک عملکرد و روابط اجزا آن برای اصلاح کنجد (.Sesamum indicum L)

نویسندگان

  • سعداله منصوری
  • مسعود سلطانی نجف آبادی
چکیده مقاله:

جایگاه ارزشمند کنجد در دانه های روغنی لزوم شناسایی روابط عملکرد و اجزا آن را برای تعیین پارامترهای کلیدی و با اهمیت چرخه انتخاب جهت بهبود عملکرد اجتناب ناپذیر می نماید. بدین منظور بررسی حاضر روی 32 ژنوتیپ کنجد تیپ چند شاخه انجام شد. همبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد دانه با تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، طول گل آذین اصلی و وزن هزار دانه مشاهده گردید. همچنین ارتفاع شاخه دهی (فاصله اولین شاخه فرعی از سطح زمین) و ارتفاع اولین کپسول (فاصله اولین کپسول از سطح زمین) همبستگی منفی و معنی داری با عملکرد نشان دادند. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت معمولی، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، طول گل آذین اصلی و وزن هزار دانه به ترتیب دارای بیشترین اثر مستقیم بر عملکرد بودند. با استفاده از تجزیه علیت جایگزین یا ترتیبی، اثرات مستقیم طول گل آذین اصلی، تعداد کپسول در بوته و وزن هزار دانه بسیار چشمگیر تر از تجزیه علیت معمولی برآورد گردید. همچنین در روش جایگزین اثر غیر مستقیم تعداد شاخه فرعی در بوته و نیز طول گل آذین اصلی از طریق تعداد کپسول در بوته بیشتر از روش تجزیه علیت معمولی برآورد گردید. نتایج تجزیه عاملی وجود سه عامل را نشان داد که در مجموع حدود 80 درصد تغییرات کل داده ها را توجیه نمودند. عامل اول مقایسه ای بین تعداد کپسول در بوته و طول گل آذین اصلی با ارتفاع اولین کپسول و ارتفاع شاخه دهی را نشان می داد. عامل دوم اثرات مثبت بر طول کپسول، دانه در کپسول و وزن هزار دانه داشته و عامل سوم اثر گذاری مثبت بر تعداد کپسول در بوته و تعداد شاخه فرعی در بوته داشت. بر اساس نتایج تجزیه علیت و ویژگی عامل ها، انتخاب برای افزایش عملکرد بر اساس افزایش تعداد کپسول در بوته و طول گل آذین اصلی به عنوان کلیدی ترین اجزا عملکرد، نتایج مشابهی با انتخاب از طریق کاهش ارتفاع اولین کپسول و تشکیل شاخه فرعی در ارتفاع پایین تر (که در مراحل اولیه میوه دهی قابل ارزیابی می باشد) را سبب می شود. نتایج گزینش بر مبنای تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه (که بر اساس تجزیه علیت اثر کمتری بر عملکرد دارند) از طریق انتخاب برای طول کپسول بیشتر (بدون نمونه گیری تخریبی) نیز قابل حصول است. سرانجام، بر اساس ماهیت سوم، گزینش بر اساس تعداد شاخه فرعی در بوته می تواند به عنوان آخرین راه کار سبب افزایش عملکرد شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تأثیر اوره و کود زیستی نیتروکسین بر عملکرد و خصوصیات زراعی کنجد (Sesamum indicum L.)

کنجد از گیاهان روغنی بسیار مهم و پرکاربرد است. این مطالعه به‌منظور بررسی تأثیر اوره و کود زیستی نیتروکسین بر گیاه کنجد، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 91- 1390 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح کود نیتروژن شامل عدم استفاده، 50، 75 و 100 درصد توصیه‌شده (به ترتیب معادل صفر، 160، 240 و 320 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به ش...

متن کامل

ارزیابی اثر نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های کنجد (Sesamum indicum L.) تحت رقابت علف‌های‌هرز

چکیده این آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان 1392 در شهرستان امیدیه انجام شد. فاکتور اصلی سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) و فاکتور فرعی شامل برهمکنش ژنوتیپ کنجد (بهبهان، یلووایت،tn -238  و tn-240) و علف‌ هرز (با دو سطح عاری وآلوده به ع...

متن کامل

تأثیر کود نانو در سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد دانه و روغن کنجد(Sesamum indicum L.)

به منظور ارزیابی اثر کود نانو و نیتروژن بر گیاه کنجد آزمایشی در مرکز تحقیقات کهنوج به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل کود نانو] شاهد (بدون کود)، 1، 2 و 3 در هزار) [و سطوح مختلف کود نیتروژن (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته، تعداد کپسول و عملکرد بیولوژیک از تیمار مصرف 150 کیلوگر...

متن کامل

اثر تنش کم‌آبی بر عملکرد،کارایی مصرف آب و شاخص برداشت ارقام کنجد (Sesamum indicum L.)

به‌منظور بررسی اثر تنش کم‏آبی بر عملکرد، کارایی مصرف آب و شاخص برداشت ارقام کنجد، آزمایشی به‌صورت طرح کرت‏های خرد‌شده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با 3 تکرار، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی پارس‏آباد، در سال زراعی 1387‌ـ 1388 اجرا شد. در این آزمایش، آبیاری به‌منزلۀ عامل اصلی در 3 سطح (50، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و 10 رقم کنجد به‌منزلۀ عامل فرعی بررسی شد. برای محاسبۀ مقدار و زمان...

متن کامل

Sesamum indicum

Sesamum indicum (black seasame) is a plant growing and cultivated in Africa, India and Asia including some parts of Iran. This plant was used in Iranian folk medicine for their digestive, carminative, antispasmodic, sedative, analgesic, tonic and diuretic as well as for functional gastrointestinal disorders. The aim of this study was to overview its bioactive properties. This review article was...

متن کامل

تأثیر کود نانو در سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد دانه و روغن کنجد(Sesamum indicum L.)

به منظور ارزیابی اثر کود نانو و نیتروژن بر گیاه کنجد آزمایشی در مرکز تحقیقات کهنوج به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل کود نانو] شاهد (بدون کود)، 1، 2 و 3 در هزار) [و سطوح مختلف کود نیتروژن (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته، تعداد کپسول و عملکرد بیولوژیک از تیمار مصرف 150 کیلوگر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 20  شماره 2

صفحات  149- 165

تاریخ انتشار 2004-07-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023