بررسی پدیده گرمباد در رشته کوه های البرز غربی و تأثیر آن بر میزان تنش های حرارتی ایجاد شده در پوشش های گیاهان با استفاده از تصاویر لندست 8

گرمباد[1]، پدیدۀ رایج در دامنه‌های شرقی و شمالی البرز غربی در کشور ایران است. ایجاد تغییرات دمایی در دامنه‌های بادپناه مناطق درگیر گرمباد، منجر به تنش‌های گرمایی در محیط اکوسیستم منطقه می‌شود. بارها به خاطر افزایش دمای منطقه‌ی گرمباد آتش سوزی‌های گسترده‌ای در منطقه رخ داده است. فراوانی وقوع گرمباد در دورة سرد سال در مقایسه با دورة گرم سال افزایش قابل توجهی دارد. بر اساس نمونه مطالعاتی 4 سپتامبر 2015،مناطقی که دارای پوشش متراکم جنگلی هستند( دامنه‌های شرقی رشته کوه البرز) دارای بالاترین مقادیر تابش دریافتی‌اند. اثر حوزه نفوذ پدیده گرمباد در این دامنه‌ها باعث افزایش تابش دریافتی بین مقادیر 600 تا 700 وات بر مترمربع گردیده است. در مقابل، در دامنه‌های رو به باد (دامنه‌های غربی) میزان تابش خالص دریافتی در پایین دست دامنه  حدود 75 و در ارتفاعالات 150 وات بر متر مربع نسبت به حوزه تأثیر گرمباد، کمتر است. مقادیر شار حرارتی خاک در دامنه‌های غربی(بادگیر) به علت وجود تراکم پوشش گیاهی کمتر میزان انتقال انرژی حرارتی به زمین نسبت به دامنه‌های شرقی(بادپناه) بسیار بیشتر است. در دامنه‌های غربی قسمت اعظم منطقه دارای شار حرارتی بین 80 تا 120 وات بر مترمربع  و دامنه‌های شرقی به علت جذب تابش‌های خورشید توسط تاج پوشش‌های جنگلی میزان شار حرارتی خاک بین 20 تا 40 وات بر متر مربع است. لذا بیشتر تابش‌های خورشیدی صرف بالا رفتن دما در اطراف تاج پوشش شده و زمینه لازم برای تبخیر بیشتر از پوشش گیاهی و ایجاد تنش‌های حرارتی در اندام های پوشش گیاهی فراهم می‌شود. [1]- Fohn wing