تأثیرکاربری‌های مختلف اراضی بر ترسیب کربن خاک

تغییر کاربری یکی از مهم‌ترین عامل‌هایی است که حفاظت از اکوسیستم‌های طبیعی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگر اکوسیستم به‌طور طبیعی حفظ شود، پایداری خاک تأمین خواهد شد. پژوهش پیش‌رو به‌منظور بررسی اثر کاربری‌های مختلف اراضی بر توان ترسیب کربن خاک در منطقه چهارطاق اردل استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. شش کاربری مختلف شامل جنگل قرق‌شده، جنگل طبیعی، جنگل تخریب‌شده، باغ، مرتع و کشاورزی انتخاب شدند و در هر کاربری 10 قطعه‌نمونه به‌طور منظم- تصادفی پیاده شد. در هر قطعه‌نمونه از پارامترهای کمی پوشش گیاهی آماربرداری شد و یک نمونه خاک از عمق صفر تا 60 سانتی‌متری برداشت شد. آزمایش‌‌های خاکشناسی برای تعیین بافت، وزن مخصوص ظاهری و کربن آلی خاک انجام شد. نتایج نشان داد که در بین کاربری‌های مختلف اراضی، جنگل قرق‌شده با 47/46 تن در هکتار بیشترین میزان ترسیب کربن خاک را داشت. کمترین مقدار اندوخته کربن نیز مربوط به جنگل تخریب‌شده به میزان 13/68 تن در هکتار بود که ازنظر آماری دارای تفاوت معنی‌دار در سطح اطمینان 99 درصد بود. نتایج به‌دست‌آمده بیان‌گر این موضوع است که اگر اکوسیستم جنگلی از دخالت‌های انسانی در امان مانده باشد، نقش به‌سزایی در اندوخته بلندمدت کربن در خاک ایفا می‌‌کند. هرگونه دخالت در شرایط طبیعی اکوسیستم، تأثیر منفی خود را به ‌شکل محسوسی در اندوخته کربن خاک نشان می‌دهد.