تأثیر آموزش مهارت‌های شناختی، رفتاری و عاطفی بر مؤلفه‌های خودتعیین‌گری در دانش‌آموزان پسر دوره ابتدائی با ناتوانی‌های یادگیری

مقدمه :  هدف از انجام این پژوهش تعیین تأثیر آموزش مهارت‌های شناختی، رفتاری و عاطفی بر مؤلفه‌های خودتعیین‌گری در دانش‌آموزانِ پسر مقطع ابتدائی با ناتوانی‌های یادگیری شهر اهواز بود. روش : پژوهش حاضر یک روش آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. ابزار  مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس خودتعیین‌گری دانش‌آموز (SDSS) بود. نمونه پژوهش شامل 27 دانش‌آموز (15 نفر گروه آزمایشی و 12 نفر گروه گواه) پسر پایه پنجم و ششم ابتدائی با ناتوانی یادگیری، که در سال تحصیلی 93-1392 مشغول به تحصیل بودند، که با روش تصادفی انتخاب و به دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. قبل از آموزش مهارت‌های شناختی، رفتاری و عاطفی از دو گروه، پیش‌آزمون‌های مؤلفه‌های خودتعیین‌گری (شناخت خود، ارزشمند دانستن خود، برنامه‌ریزی، عمل کردن و پیامدهای تجربه و یادگیری) گرفته شد. سپس، به گروه آزمایشی مهارت‌های شناختی، رفتاری و عاطفی آموزش داده شد و به گروه گواه آموزشی ارائه نشد. پس از اتمام دوره آموزشی بلافاصله از هر دو گروه پس‌آزمون‌های مؤلفه‌های خودتعیین‌گری گرفته شد. بعد از هفت هفته از پایان دوره آموزشی مجدداً از هر دو گروه آزمون‌های فوق، به عنوان پیگیری، گرفته شد. یافته ها : نتایج تحلیل‌های کوواریانس نشان داد که آموزش مهارت‌های شناختی، رفتاری و عاطفی باعث افزایش معنی‌دار مؤلفه‌های خودتعیین‌گری یعنی شناخت خود (004/0وp)، ارزشمند دانستن خود (0/001>p)، برنامه‌ریزی (0/003>p)، عمل کردن (0/001>p) و پیامدهای تجربه و یادگیری (0/002>p) در دانش‌آموزان می‌شود. همچنین، نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش در طول زمان بر مؤلفه‌های شناخت خود (0/004>p)، ارزشمند دانستن خود (0/006>p)، برنامه‌ریزی (0/002>p)، عمل کردن (0/007>p) و پیامدهای تجربه و یادگیری (0/005>p)، در دانش‌آموزان اثر پایدار دارد.   نتیجه گیری : بر اساس نتایج این مطالعه آموزش مهارت‌های شناختی، رفتاری و عاطفی سبب افزایش مؤلفه‌های خودتعیین‌گری در دانش‌آموزان شد. پیشنهاد می‌شود متخصصان تعلیم و تربیت این برنامه آموزشی را به عنوان روشی مهم برای ایجاد پیامدهای روانشناختی مطلوب در کودکان دارای ناتوانی‌های یادگیری به‌کار گیرند.