تأثیر متقابل قاعدۀ منع گسترش تسلیحات هسته‌ای و برجام

نویسندگان

  • صابر نیاورانی استادیار، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
  • عباس کوچ نژاد استادیار، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران
  • مسعود داداش نیا کاسمانی دانش‌آموختۀ دکتری تخصصی حقوق بین‌الملل عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
چکیده مقاله:

مسئلۀ اساسی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر متقابل قاعدۀ منع گسترش تسلیحات هسته‌ای و توافق هسته‌ای ایران (برجام و قطعنامۀ 2231 شورای امنیت ملل متحد) از رهگذر تفسیر و تغییر احتمالی تعهدات این قاعده برای ایران و نظام حقوق بین‌الملل هسته‌ای است. به این منظور، شناسایی و تحلیل تعهدات قاعدۀ منع گسترش تسلیحات هسته‌ای و ماهیت حقوقی توافق هسته‌ای ایران و سپس تأثیر متقابل این دو متغیر بر یکدیگر موردنظر قرار گرفته است. با اینکه تعهدات مرتبط با قاعدۀ مذکور در توافق بالمال و بالمره اعمال و تأثیر رویه‌ای آن بر قاعده به‌صراحت انکار شده، لیکن این تأثیر در سه حوزه محسوس بوده است. نخست، در زمینۀ فنی، با وضع محدودیت‌ها برای غنی‌سازی اورانیوم، آب سنگین و در کل چرخۀ کامل سوخت هسته‌ای و دوم در حوزۀ نظام حقوق بین‌الملل هسته‌ای که پذیرش «پروتکل الحاقی»، «کد اصلاحی 1/3 از ترتیبات فرعی پادمان» و «نقشۀ راه مسائل باقیماندۀ گذشته و حال» از جمله مهم‌ترین آنهاست. حوزۀ سوم، پذیرش و اجرای تعهدات حقوقی نرم مانند رژیم‌های «گروه عرضه‌کنندگان هسته‌ای»، «کنترل فناوری‌های موشک» و «ابتکار امنیت اشاع» است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تأثیر متقابل آرای دادگاه‌های کیفری ملی و محاکم کیفری بین‌المللی در پرتو قاعدۀ منع محاکمه و مجازات مجدد

مقتضای امنیت قضایی یا عدالت آن است که هیچ‌کس برای یک جرم یا رفتار بیش از یک بار، تعقیب، محاکمه یا مجازات نشود. قاعدۀ منع محاکمه و مجازات، از قواعد مهم دادرسی کیفری در نظام‌های داخلی است که به حوزۀ حقوق بین‌الملل نیز گام نهاده و جایگاه ویژه‌ای دارد. این قاعده در اساسنامه‌های محاکم کیفری بین‌المللی اعم از موقت، موردی و دائمی تصریح شده است. با توجه به برتری محاکمات بین‌المللی نسبت به محاکمات داخلی...

متن کامل

بررسی پیامدهای امنیتی عضویت ایران در معاهدات خلع سلاح و کنترل تسلیحات ( مطالعه موردی: معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای )

یکی از روش‌های تقویت صلح و امنیت در سطح ملی و بین‌المللی، ایجاد توافقات خلع سلاح و کنترل تسلیحاتی می‌باشد. کنترل تسلیحات و خلع سلاح چه از نظر روند و چه از نظر مفاد و مقررات، ابزارهای پر اهمیت و تاثیر گذار در امنیت کشورها به شمار می‌آیند؛ زیرا موجب رفع ابهامات در رفتارهای نظامی و سیاست خارجی دولت شده و ثبات را افزایش می‌دهند. از سوی دیگر عضویت در این نوع از معاهدات پیامدهای امنیتی خاصی را به دنب...

متن کامل

بررسی پیامدهای امنیتی عضویت ایران در معاهدات خلع سلاح و کنترل تسلیحات ( مطالعه موردی: معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای )

یکی از روش‌های تقویت صلح و امنیت در سطح ملی و بین‌المللی، ایجاد توافقات خلع سلاح و کنترل تسلیحاتی می‌باشد. کنترل تسلیحات و خلع سلاح چه از نظر روند و چه از نظر مفاد و مقررات، ابزارهای پر اهمیت و تاثیر گذار در امنیت کشورها به شمار می‌آیند؛ زیرا موجب رفع ابهامات در رفتارهای نظامی و سیاست خارجی دولت شده و ثبات را افزایش می‌دهند. از سوی دیگر عضویت در این نوع از معاهدات پیامدهای امنیتی خاصی را به دنب...

متن کامل

قاعدۀ مجرمیت متقابل در حقوق جزای بین‌الملل ایران

در حقوق جزای بین‌الملل، رویکرد حاکمیت‌گرا به تدریج توسط رویکرد انسان‌گرا جایگزین شده است. قاعدۀ مجرمیت متقابل، یک قاعدۀ حقوق بشری است. این قاعده در حقوق استرداد و فرایند‌های آن در سراسر دنیا تقریباً یکسان اعمال می‌شود؛ اما ساختار خاص آن از صلاحیتی به صلاحیت دیگر به نحو قابل توجهی متفاوت است. این قاعده در برخی از اصول صلاحیتی می‌تواند مرتفع‌کنندۀ برخی از عیوب و انتقادات باشد. با این همه می‌تواند ...

متن کامل

معضلات اجرای رژیم منع گسترش سلاح‌های ‏هسته‌ای در خاورمیانه ‏

درباره پیمان منع گسترش سلاح‏های هسته‏ای (N.P.T) که مبنای رژیم منع گسترش سلاح‏های هسته‏ای می‏باشد، بارها گفته شده که «اعتبار و ارجحیت خود را از دست داده»  و خطر «درهم‏شکستن» و حتی «فروپاشی» آن‏را نمی‏باید از نظر دور داشت. در رابطه با چنین تهدیدهایی می‌توان دو خاستگاه قائل گردید: دشواری‏هایی که آژانس بین‏المللی انرژی اتمی برای اطمینان یافتن از عدم انحراف فعالیت‏های هسته‏ای دولت‏های فاقد سلاح‏هسته...

متن کامل

مبانی فقهی احیای قاعدۀ منع مجازات مجدد در قانون مجازات اسلامی 1392

اصولاً جوامع دچار هنجارها و ارزش‌هایی هستند که در قالب مجموعه‌ای به‌نام حقوق موضوعه گردآوری می‌شوند و طبعاً نقض این ارزش‌ها در حقوق کیفری، جرم تلقی می‌شود و مرتکب، مستحق تحمل ضمانت اجرای پیش‌بینی‌شده برای نقض آن عمل است. بر اساس یک تفکر و اندیشۀ ساده، هر عملی که این ارزش‌ها را نقض کند، تنها باید یک‌بار مجازات شود. این اندیشه در قالب قاعدۀ منع محاکمه و مجازات مجدد بیان می‌شود.  مرور قوانین کیفری ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 49  شماره 4

صفحات  1289- 1307

تاریخ انتشار 2019-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023