تأثیر منابع طبیعی بر توسعه کشورها
نویسندگان
چکیده مقاله:
با وجودی که فراوانی منابع طبیعی می‌تواند با آماده‌سازی نهادههای تولید و تأمین مالی زمینه‌ساز توسعه باشد، تأثیر آن بر رشد و توسعه مورد بحث است و برخی صاحب‌نظران معتقدند که فراوانی منابع طبیعی، بر توسعه اثر منفی بر توسعه دارد و کشورهای دارای منابع طبیعی بسیار، با نفرین منابع مواجه میشوند. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر منابع طبیعی بر توسعة کشورهاست. به همین منظور، مجموعهای از 12 کشور منتخب (درحال‌توسعه، توسعه‌یافته و تازه‌صنعتی‌شده) با درجات متفاوت برخورداری از منابع طبیعی، طی سه دورة زمانی انتخاب شده است. این تحقیق، با استفاده روش تحلیل تطبیقی که مبتنی بر جبر بولی است، صورت گرفت. کشورهای منتخب عبارتند از: انگلستان، ایالات متّحده، ایران، برزیل، ترکیه، چین، روسیه، ژاپن، کرة جنوبی، مالزی، مصر و هند. شاخص توسعة انسانی به عنوان متغیّر وابسته و شاخصهای مردمسالاری، سرانة تولید ناخالص ملّی در ابتدای دوره، سطح سواد، استعداد کشاورزی، سرانة جنگل، منابع انرژی فسیلی و رانت منابع طبیعی به عنوان متغیّرهای مستقل انتخاب شدهاند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که فراوانی منابع طبیعی در صورتی که با توانمندی نیروی انسانی، ساختار مناسب سیاسی و مدیریت صحیح همراه باشد، شرایط مناسبی برای توسعه ایجاد میکند. فقر منابع طبیعی در صورتی که با ساختار نامناسب سیاسی و توانمندی پایین منابع انسانی همراه باشد، نمیتواند منجر به توسعه شود؛ در این صورت، در مورد اثرات وفور منابع طبیعی بر توسعه باید با احتیاط اظهار نظر کرد. توضیح روشنتر آنکه نمیتوان استنباط کرد که اگر فراوانی منابع طبیعی در کشوری وجود نداشت، از لحاظ توسعه در وضعیّت بهتری قرار میگرفت؛ زیرا کشورهای زیادی وجود دارند که دارای سطوح پایین منابع طبیعی بوده، امّا در وضعیّت مناسبی از نظر توسعه قرار نگرفتهاند. به بیان دیگر، تأثیر مثبت فراوانی منابع طبیعی بر توسعه، قابل اثبات است؛ امّا نمیتوان اثر معکوس را نتیجه گرفت.
منابع مشابه
تأثیر بهره‌برداری اولیه، بر بازتعیین سهم کشورها از منابع طبیعی فرامرزی
منابع طبیعی، ارزشمند‌ترین سرمایه هر ملتی است که با اتکا به این سرمایه، توسعه پایدار و عادلانه در هر جامعه‌ای برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود. زمانی که منابع طبیعی، نزدیک مرزهای دو کشور یافت می‌شود و مشترک‌بودن آن به اثبات می‌رسد، حساسیت آن، دو‌چندان می‌شود. ایجاد نظام حقوقی برای منابع طبیعیِ مشترک و نحوه استخراج از این منابع، آن‌قدر ذهن دولت‌ها را مشغول می‌نماید که بهره‌برداری اولیه کشورهای شریک، که ب...
متن کاملتأثیر بهره برداری اولیه، بر بازتعیین سهم کشورها از منابع طبیعی فرامرزی
منابع طبیعی، ارزشمند ترین سرمایه هر ملتی است که با اتکا به این سرمایه، توسعه پایدار و عادلانه در هر جامعه ای برنامه ریزی و اجرا می شود. زمانی که منابع طبیعی، نزدیک مرزهای دو کشور یافت می شود و مشترک بودن آن به اثبات می رسد، حساسیت آن، دو چندان می شود. ایجاد نظام حقوقی برای منابع طبیعیِ مشترک و نحوه استخراج از این منابع، آن قدر ذهن دولت ها را مشغول می نماید که بهره برداری اولیه کشورهای شریک، که ب...
متن کاملتاثیر مدیریت منابع طبیعی بر توسعه بازار سهام کشورهای منتخب دارای فراوانی منابع طبیعی
بازار سهام به عنوان تکیهگاه اصلی فعالیتهای بازار سرمایه در جهت دستیابی به رشد اقتصادی مستمر و باثبات کشورها نقش تعیینکنندهای دارد. به عقیده اقتصاددانان، در کشورهای غنی از منابع طبیعی، تمرکز بر شاخصحکمرانی برای مدیریت هرچه شایستهتر درآمدهای ارزی حاصل از صادرات منابع طبیعی، تاثیر بسزایی بر توسعه بازار سهام دارد. در حقیقت مدیریت علمی و صحیح منابع طبیعی به دست آمده از حاصلضرب هر یک از شاخص...
متن کاملتأثیر جذب سرریز دانش بر توسعه بانکی کشورهای منتخب دارای فراوانی منابع طبیعی
توسعه بخش بانکی به عنوان یکی از ابعاد توسعه بخش مالی نقش مهمی در تقویت حس سپردهگذاری مردم برای هدایت پساندازهای آنان به سمت فعالیتهای تولیدی ایفا میکند. لذا توجه به عوامل تعیینکننده این بخش از توسعه مالی لازم به توجه است که در این پژوهش، جذب سرریز دانش از اهمترین عوامل موثر بر توسعه بخش بانکی، مورد توجه قرار گرفته که از توجه پژوهشگران و دولتمردان دور...
متن کاملاقتصاد سیاسی منابع طبیعی و آموزش؛ مطالعۀ تأثیر تغییر مدیریت رانت منابع طبیعی بر کیفیت آموزش
مطالعۀ حاضر در پاسخ به این سؤال انجام شده است که «آیا می‌توان بخشی از تفاوت عملکرد نظام آموزش مدرسه‌ای کشورهای برخوردار از منابع طبیعی را در آزمون‌های استاندارد بین‌المللی با توجه به چگونگی استفادۀ آنها از رانت منابع طبیعی توضیح داد؟» به این منظور، با معرفی شاخص «نسبت سهم رانت منابع طبیعی به سهم مالیات‌ها» به عنوان بازتابی از تأثیرات اقتصاد سیاسی منابع طبیعی به کنترل آثار تغییر در مدیریت رانت م...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 7 شماره 24
صفحات 81- 96
تاریخ انتشار 2017-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023