تأثیر پدیده‎ی انسو بر تغییرات دمای ماهانه و فصلی نیمه‎ی جنوبی کشور

این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین پدیده‎ی انسو با میانگین دمای هوای ماهانه و فصلی نیمه‎ی جنوبی کشور، طیّ دوره‎ی 55 ساله (2005-1951) انجام شد. برای این کار از داده‌های دمای 12 ایستگاه سینوپتیک کشور، داده‌های شاخص نوسان‎های جنوبی (SOI) و شاخص انتقالی انسو (TNI) استفاده شد. ابتدا میزان همبستگی بین دمای هوا با هر دو شاخص انسو در دو گام زمانی ماهانه و فصلی بررسی و سپس تأثیرپذیری دمای هوا از فازهای گرم (النینو) و سرد (لانینا) پدیده‎ی انسو، به‌کمک شاخص درصد تغییرات دما بررسی شد. نتایج نشان داد، تعداد ایستگاه‌های دارای همبستگی معنادار دمای هوا با شاخص TNI، به‌مراتب بیش از شاخص SOI بود. همچنین در هر دو مقیاس زمانی، بیشترین همبستگی‌های معنادار از نوع منفی بود که بیانگر کاهش دمای هوا با افزایش مقادیر شاخص‌های انسو است. از سویی، براساس شاخص TNI، دمای هوای ماه ژانویه و برمبنای شاخص SOI، دمای هوای ماه اکتبر به‌عنوان ماه‌های تأثیرپذیر از پدیده‎ی انسو معرّفی شدند. در مقیاس فصلی نیز، در فصل تابستان اکثر ایستگاه‌ها همبستگی معناداری با شاخص انسو داشتند. حدود دامنه‎ی همبستگی میان مقادیر شاخص SOI با دما در تمامی ماه‌ها از حدّاقل 549/0- برای آگوست تا حدّاکثر 463/0+ در ماه اکتبر و 458/0- در ماه‌های آگوست و سپتامبر تا 512/0+ در ماه سپتامبر برای شاخص TNI بود. در مقیاس فصلی نیز دامنه‎ی همبستگی‌های SOI و TNI به‌ترتیب از 365/0- در فصل بهار تا 459/0+ در فصل پاییز و 530/0- تا 384/0 در فصل تابستان متغیّر بود. با مبنا قرار دادن شاخص TNI، درصد تغییرات دمای ایستگاه‌ها در هر یک از فازها نشان داد، در مقیاس فصلی، فاز لانینا منجر به افزایش 4 درصدی دمای فصل زمستان و در مقیاس ماهانه، فاز لانینا منجر به افزایش 8 درصدی دمای ماه دسامبر شد. در مجموع نتایج مؤیّد تأثیرپذیری قابل ملاحظه‎ی دمای هوا از پدیده‎ی انسو بود.