تاثیر تجویزآهن تزریقی و خوراکی بر میزان پاسخ دهی به اریتروپویتین صناعی در درمان آنمی بیماران همودیالیزی

  تاثیر تجویزآهن تزریقی و خوراکی بر میزان پاسخ دهی به اریتروپویتین صناعی در درمان آنمی بیماران همودیالیزی     علیرضا شریعتی [1] *، حمید آسایش [2] ، محمد مجرلو [3] ، حبیب الله کریمی طالقانی [4]     تاریخ دریافت 20/3/90 تاریخ پذیرش 6/6/90     چکیده   پیش زمینه و هدف: تولید ناکافی اریتروپوئیتین علت اصلی آنمی در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیه می‌باشد و کمبود آهن ذخیرشده یا در دسترس، شایع‌ترین علت کاهش پاسخ به اریتروپوئیتین صناعی در درمان آنمی بیماران تحت همو دیالیز می‌باشد. این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر تجویز آهن تزریقی و خوراکی بر میزان پاسخ دهی به اریتروپویتین صناعی در افزایش هموگلوبین بیماران همودیالیزی انجام شد.   مواد و روش‌ها: در این کارآزمایی بالینی یک سوکور 42 بیمار همودیالیزی مرکز آموزشی درمانی پنجم آذر گرگان که غلظت هموگلوبین آن‌ها پس از هفت هفته درمان با 2000 واحد اریتروپویتین زیر جلدی (هفته‌ای سه نوبت پس از پایان هر جلسه دیالیز) کم‌تر از 10 بود وارد مطالعه شدند. پس از یک هفته فاصله زمانی از پایان آخرین دوز تزریق اریتروپویتین، اندازه‌گیری‌های پایه سطح سرمی Hb ، Ferritin و SI/TIBC انجام شد. پس از تخصیص تصادفی، گروه اول مصرف اریتروپیتین همراه آهن خوراکی(قرص 50 میلی‌گرمی روزانه) و گروه دوم مصرف اریتروپیتین همراه آهن تزریقی (100 میلی‌گرم ونوفر هفته‌ای سه نوبت پس از پایان هر جلسه دیالیز) به‌مدت هفت هفته دریافت کردند و در نهایت متغیرهای وابسته مورد نظر مجدداً اندازه‌گیری شدند. داده‌ها توسط آزمون‌های آماری تی مستقل و تی زوجی با نرم‌افزار SPSS16 تجزیه و تحلیل شد.   یافته‌ها: میانگین هموگلوبین و درصد اشباع آهن در هر دو گروه بعد از مداخله افزایش معنی‌داری داشت (05/0> P ) ولی اختلاف میانگین قبل و بعد در گروه آهن تزریقی بیشتر از گروه آهن خوراکی بود و این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود(05/0> P ). میانگین فریتین قبل و بعد در گروه آهن خوراکی معنی‌دار نبود(05/0< P ) درحالی‌که در گروه آهن تزریقی این اختلاف معنی‌دار بود(05/0> P ).   بحث و نتیجه گیری : نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از آهن تزریقی در کنار اریتروپویتین، پاسخ بهتری در درمان آنمی بیماران همودیالیزی ایجاد می‌کند.   کلید واژه‌ها: بیماران همودیالیزی، آهن تزریقی، آهن خوراکی، اریتروپوئتین، آنمی     دوماهنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره نهم، شماره ششم، پی در پی 35، بهمن و اسفند1390، ص 456-450     آدرس مکاتبه: گرگان، کیلومتر 4 جاده گرگان به ساری، سه راه شصت کلا، مجموعه آموزشی دانشگاه علوم پزشکی گلستان، دانشکده پرستاری و مامایی بویه گرگان، تلفن: 09111702997   Email: [email protected] این مطالعه در کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی گلستان مورد تایید قرار گرفته است(شماره 2906/35/پ گ مورخ 10/11/1389) شماره ثبت پایان نامه IRCT201102195864N1   [1] کارشناس ارشد پرستاری، مربی، عضو هیات علمی دانشکده پرستاری و مامایی بویه گرگان، دانشگاه علوم پزشکی گلستان(نویسنده مسئول)   [2] کارشناس ارشد پرستاری، مربی، عضو هیات علمی دانشکده پرستاری و مامایی قم، دانشگاه علوم پزشکی قم   [3] متخصص داخلی و فوق تخصص نفرولوژی، استادیار، دانشگاه علوم پزشکی گلستان   [4] متخصص داخلی