تجزیه بیان عوامل رونویسی در شرایط تنش شوری بلندمدت در دو ژنوتیپ‌ متحمل و حساس گندم با استفاده از روش نورترن بلات معکوس

شناسایی ژن‌هایی که بیان آنها گیاه را قادر به انطباق و یا تحمل تنش شوری می‌کند، برای برنامه‌های اصلاحی ضروری است، اما در مورد نقش عوامل رونویسی مختلف به‌طور همزمان، به‌عنوان ژن‌های تنظیم‌گر مهم در تنش شوری و به‌خصوص شوری بلندمدت، تحقیقات اندکی صورت گرفته است. در این آزمایش به‌منظور روشن شدن نقش عوامل تنظیم‌گر در پاسخ به تنش شوری بلندمدت در دو رقم حساس (چینی بهاره) و متحمل (ماهوتی) گندم، بیان 11 ژن عامل رونویسی از خانواده‌های مختلف (bZIP، bHLH، WRKY، MYB و NAC) با استفاده از روش نورترن بلات معکوس، تحت دو شرایط بدون تنش و تنش (12 روز تیمار 250 میلی مولار NaCl) در سال 1387 در پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و فناوری زیستی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ژن‌های انتخاب شده در هر دو ژنوتیپ تحت تأثیر شوری قرار گرفته و افزایش و یا کاهش بیان داشتند و این تغییر میزان بیان، در رقم ماهوتی بیشتر از رقم چینی بهاره بود. تغییر بیان سه ژن عامل رونویسی (bHLH2، bZIP5 و MYB3) در پاسخ به تنش شوری، بیش از دو برابر حالت بدون تنش بود. این ژن‌ها تنها در رقم متحمل افزایش بیان معنی‌دار داشتند که نشان می‌دهد آنها ممکن است به‌طور بالقوه پاسخ انطباق به شوری بلندمدت را در گیاه گندم تنظیم کنند و بنابراین می‌توانند به عنوان کاندیداهای مناسب برای آزمایش های بعدی در نظر گرفته شوند. نتایج این تحقیق نشان داد که این عوامل رونویسی، بر خلاف اطلاعات موجود که نقش این گونه ژن های تنظیم گر را در پاسخ گیاه به تنش کوتاه مدت گزارش کرده‌اند، به تنش‌های بلند مدت نیز عکس العمل نشان می‌دهند.