تحلیلی بر نمونه‌گیری در پژوهش‌های کمّی مبتنی بر پیمایش برنامه‌ریزی شهری (مطالعة موردی: نشریة پژوهش و برنامه‌ریزی شهری در سال 1398)

نویسندگان

  • سعید امانپور دانشیار گروه جغرافیاوبرنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده مقاله:

نمونه‌گیری یکی از عناصر روش‌شناسی پرکاربرد در پژوهش‌های کمّی برنامه‌ریزی شهری در دهه‌های اخیر بوده است که به دلیل نقش بسزای آن در کیفیت و اعتبار پژوهش، تحلیل و ارزیابی فرایند طراحی، اجرا و گزارش آن بر اساس اصول و قواعد نظریة نمونه‌گیری ضروری و حائز اهمیت به نظر می‌رسد. در این راستا، پژوهش حاضر با انتخاب مقالات پیمایشی مبتنی بر نمونه‌گیری کمّی منتشر شده در شماره‌های 36 و 37 نشریة پژوهش و برنامه‌ریزی شهری در سال 1398 به عنوان نمونة موردی، به روش کیفی و تحلیل محتوا به ارزیابی گزارش روش نمونه‌گیری آن‌ها پرداخته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که از مجموع مقالات مورد بررسی، نحوه توضیح و گزارش معیارهای «ذکر تعداد نمونه» با گزارش 100 درصدی (80 درصد گزارش دقیق و کامل و 20 درصد گزارش ناقص و مبهم)»، «تعریف جامعة آماری» با 90 درصد گزارش (40 درصد گزارش دقیق و کامل و و 50 درصد گزارش ناقص)، «روش محاسبة حجم نمونه» با 80 درصد گزارش (50 درصد گزارش دقیق و کامل و 30 درصد گزارش ناقص در وضعیت خوب و یا نسبتاً قابل قبولی بوده است؛ ولی معیارهای«چارچوب نمونه‌گیری (با 100 درصد عدم گزارش)»، «روش نمونه‌گیری (40 درصد عدم گزارش و 60 درصد گزارش ناقص، مبهم و یا اشتباه)»، «تعیین شیوة دسترسی به اعضای نمونه (80 درصد عدم گزارش)» در وضعیت بدتری قرار داشته‌اند. درنهایت، به طور کلی نحوة گزارش روش و فرایند نمونه‌گیری در 50 درصد آن‌ها «ناقص و مبهم»، 10 درصد «ناقص و اشتباه» و 40 درصد «ناقص، مبهم و اشتباه» بوده است و هیچ‌کدام از آن‌ها دارای گزارش کامل و درستی از روش‌شناسی نمونه‌گیری - در همة معیارها به‌صورت یکجا - نبوده‌اند. بنابراین نبود الگوی علمی مشخص و منظم در زمینة گزارش روش‌ نمونه‌گیری بر اساس اصول و قواعد نظریة نمونه‌گیری در پژوهش‌های مورد بررسی و وجود کوتاهی و قصور در زمینة برخی معیارها در برخی مقالات، کیفیت علمی آن‌ها را از لحاظ هنجارها و کارکردهای تکرارپذیری، اعتبارپذیری، پایایی و تعمیم‌پذیری روش پژوهش علمی تحت تأثیر قرار می‌دهد. این امر، توجه جدی اعضای جامعة علمی حوزة برنامه‌ریزی شهری را به مسألة روش‌شناسی نمونه‌گیری در فرایند آموزش، پژوهش، ارزیابی و انتشار تحقیقات علمی طلب می‌کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تبیین و برنامهریزی عوامل مؤثر بر ارتقا و بهبود ترافیک شهری )نمونه موردی شهر کرمان

تحقیق حاضر با توجه به شرایط کنونی شهر کرمان میکوشد تا به ارزیابی راهکارهای مدیریتی و برنامهریزی درکنترل ترافیک شهر کرمان بپردازد. نوع پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت تحلیلی- قیاسی و به لحاظ هدف کاربردیبوده برای جمعآوری دادهها و اطلاعات مربوط به آن از روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. در مطالعاتمیدانی بهوسیله روش دلفی از نظر متخصصان استفاده و پس از تائید نهایی راهکارها، با تهیه...

متن کامل

ارزیابی شاخصهای اکولوژیک محلات شهری در راستای برنامهریزی پایدار شهر (نمونه موردی: محلات سراب، کوهسنگی وآزادشهر)

مقدمه و هدف پژوهش: در دوران کنونی در پی معضلات محیط‌زیستی، ایجاد موانع در راه رسیدن به شهرهایی با ویژگی​های مطلوب زیست‌محیطی، لازم می​شود که به عوامل اکولوژیکی و شناخت درست از این منابع در سطح شهر به‌ویژه محلات توجه شود. بنابراین بر پایه رسالتی که بر عهده ما است، تقویت جایگاه شاخص های اکولوژیکی در محلات شهری در پژوهش حاضر به عنوان هدف اصلی مطرح می شود که در راستای برنامه‌ریزی پ...

متن کامل

تحلیل تطبیقی ساختار اشتغال شهری با تأکید بر متغیرهای اجتماعی و نظام برنامهریزی و مدیریت شهری مطالعه موردی: کلانشهرهای تهران و مونترال

در جوامع مختلف با توجه به ساختار متفاوت سیاسی ، اجتماعی_ اقتصادی و مدیریتی، اشتغال شهری اشکال متفاوتی به خود گرفته است. اما موضوع تأثیرگذاری و سهم این متغیرها بر اشتغال شهری ناشناخته مانده است. بدین سان این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سؤالات است که متغیرهای متفاوت اجتماعی چه تأثیراتی بر وضعیت اشتغال کلانشهرهای مونترال و تهران داشته است؟ نظام برنامه‌ریزی و مدیریت شهری چگونه بر وضعیت و ساختار ...

متن کامل

بررسی نقش برنامهریزی کاربری اراضی در بهبود تابآوری لرزهای جوامع شهری (نمونهی موردی شهر سبزوار)

ادغام و گنجاندن مفاهیم کاهش خطر در برنامههای توسعه شهری یکی از مناسبترین راههای افزایش تاب آوری جوامع شهری در برابر بلایای طبیعی است. مطالعه ی حاضر به بررسی تاثیر برنامه ریزی کاربری اراضی بر افزایش تابآوری الگوهای کاربری اراضی شهر سبزوار از جنبههای دسترسی به فضاهای باز، شبکه معابر شهری، سازگاری کاربریها با مکان احداث آن ها، وضعیت سازههای ساختمانی و... میپردازد. به منظور بررسی معیارهای فوق اقدام...

متن کامل

کاربرد آینده پژوهی در برنامهریزی و مدیریت توسعه شهری (نمونه موردی: شهر بندرعباس)

نگاه به آینده و ترسیم چشم انداز توسعه شهری، همواره از جمله مسائل پیشروی برنامه ریزان و مدیران شهری بوده است. در جهان پر تلاطم معاصر با پیشرفت علم و فناوری، تغییرات در سطوح جهانی به سرعت به وقوع می پیوندند و نیازمند به طرح و برنامه راهبردی در فرآیند جهانی شدن به ویژه در کشورهای درحال توسعه می باشد. از این رو جوامع شهری نیاز به تفکری استراتژیک و آینده نگر مانند آینده پژوهی در سیستم برنامه ریزی و ...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 42

صفحات  207- 230

تاریخ انتشار 2020-10-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023