تحلیل اصطلاح برات در متون دانش استیفا
نویسندگان
چکیده مقاله:
واژۀ «برات» در اصل برگرفته از «براءت» عربی است و بهعنوان اصطلاحی دیوانی در متون فارسی به دو معنی بهکاررفته است: یکی، سند دریافت و رسیدی که خزانه‌دار در برابر اجناسی که تحویل می‌گرفت، به آورندة جنس می‌داد و کهن‌ترین کاربردهای این اصطلاح با این معنی است؛ و دیگر مکتوبی دیوانی، مستند به مٌهر و توقیع دیوان که صاحب تحویل یا کارگزار حکومت، به موجب آن وجوه نقدی یا جنسی را که متعهد بود به شخصی پرداخت کند، به شخص یا مرجع دیگری حواله می‌کرد. ازآنجاکه آنچه در فرهنگ‌های عمومی دربارة معنی اصطلاحی و دیوانی برات آمده است، غالباً خالی از تسامح نیست، در این مقاله کوشش شده است تا اصطلاح برات باتوجهبه منابع دست اوّل استیفا تعریف و ویژگی‌ها و مشخصات ظاهری و کاربردی آن بررسی و تحلیل شود. همچنین با همین رویکرد سعی شده است تفاوت برات با اصطلاحات مشابه و مرتبط دیگر، مانند «تعلیق» و «مثنّی» بیان شود.
منابع مشابه
اسماعیلیان ایران و دانش استیفا
دربارۀ دانش استیفا و افراد و گروه‌هایی که بدان پرداخته‌اند هنوز پژوهش چندانی صورت نگرفته است. بر اساس شواهد تاریخی، اسماعیلیان ایران از جمله گروه‌هایی بودند که به این دانش پرداخته‌اند. در مقالۀ حاضر به تنی چند از دانشمندان دورۀ اسلامی پرداخته شده که هر یک به گونه‌ای با اسماعیلیه ارتباط داشته‌اند و آثاری در زمینۀ این دانش نگاشته یا با دانش استیفا آشنایی داشته‌اند.
متن کاملفلک علاء تبریزی و سه متن آموزشی کهن دانش استیفا
عبداللّه بن علی بن محمد تبریزی مشهور به فلک علاء تبریزی از نویسندگان اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است. وی سه متن آموزشی در صناعت ترسل و استیفا تألیف کرده که با نام‌های قانون‌السعادة، لطایف شرفی و سعادت‌نامه در فهرست نسخه‌های خطی معرفی شده‌اند. یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت این سه اثر قرار گرفتن آنها در شمار کهن‌ترین متون آموزشی استیفای زبان فارسی است که تاکنون شناخته شده‌اند و متأسفانه هیچ...
متن کاملاصطلاح دیوانی «پروانه» در متون ادبی و تاریخی فارسی تا قرن هشتم
نظام حکومتی و تشکیلات اداری ایران در طیّ تاریخ تغییر کرده است. بعضی از مشاغل و مناصب و همچنین اصطلاحات دیوانی در دوره‌هایی متداول بوده و به‌تدریج ازمیانرفته است. چهبسا تعدادی از این واژه‌ها، تحول معنایی یافته‌اند و امروز تعریف و کاربرد دقیقِ بعضی از آنها برای ما ناشناخته است. گاه این واژه‌ها در متون ادبی و تاریخی فارسی آمده و نویسندگان و شاعران با آنها تعابیر و ترکیبات خیال‌انگیز ساخته‌اند. تح...
متن کاملتئوری محل در برات و عقد حواله
یکی از مباحث مهم در زمینة برات، مسئلة انتقال «محل» است؛ به این معنا که آیا مبلغی که برای پرداخت برات در سررسید اختصاص داده می‌شود یا خواهد شد، با صدور برات ـ یا انتقال آن از طریق ظهرنویسی ـ به دارندة برات منتقل می‌شود یا نه؟ پذیرش یا رد انتقال محل، آثار مهمی در پی دارد. در مورد این مسئله، دیدگاه‌های مختلفی در میان حقوق‌دانان کشورمان و نیز در حقوق کشورهای مختلف به چشم می‌خورد. با توجه به شباهت...
متن کاملتحلیل و بررسی اصطلاح سنت در نظر سنت‌گرایان
فهم بنیادهای فکری یک اندیشه، کلید فهم آن است. «Tradition / سنت» محوری‌ترین اصل فکری مکتباندیشگی سنت‌گرایی است. به‌نظر می‌رسد این اصل به‌نحو روشن و خالی از تعقید، دست‌کم به زبان فارسی، بیان نشده و ازاین‌رو نیازمند ایضاحی کامل است و این جستار بدین منظور انجام شده است. عنصر اصلی در معنای لغوی «tradition» انتقال و در معنای لغوی سنت، راه و روش است؛ اما انتقال و روش با هم ملازم‌اند؛ زیرا سنت به‌لحاظ ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 7 شماره 1
صفحات 187- 205
تاریخ انتشار 2017-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023