تحلیل جامعه‌شناختی بوردیویی بر شخصیت‌پردازی در سینمای ایران

فیلم‏ گوزن‏ها و کندو، دو اثر سینماییِ پیش از انقلاب اسلامی، نشانه ‏هایی از سینمای موج نو را دارند. این دو فیلم توانستند در فضای ذهنیت اجتماعی کنشگران روزمره تأثیر متفاوتی بگذارند. در این پژوهش، با تکیه بر نظریة ساختاربندی بوردیو، سعی شده است سبک روایی دو فیلمِ گوزن‏ها و کندو، با نگاه به سوژه‏ های مطرح‏ شده در فیلم، بررسی شود. نتایج این بررسی نشان می‏ دهد کنشگر اجتماعی، به‌رغم اینکه تحت تأثیر ساختارها به زوال کشیده می‏شود و از متن به حاشیه پرتاب می‏شود، بزنگاه‏ ها یا پرسوناژهای سمپاتیک دوم می‏ تواند به کنشگر آسیب‏دیده در میدان اجتماعی کمک کند تا علیه نظم زمانه ‏اش برخیزد و از جایگاه طبقاتی و منزلتی خویش فراتر رود. شخصیت‏ های این دو فیلم بیانگر آن‏اند که سوژه می‏تواند از حدود ایدئولوژیک زمان و مکان خویش بگذرد و تحت تأثیر دگردیسی روحی به مقاومت در مقابل ارزش‏ ها و هنجارهای رایج دست بزند و، با معناگریزی از سطوح ارزشی جامعه‏، به معنادهیِ ساختارها اقدام کند و عاملیت خویش را از طریق همین طغیان علیه نظام اجتماعی ثابت کند.