تحلیل جامعه‌شناختی توسعه و نابرابری در ایران
نویسندگان
چکیده مقاله:
برابری و عدالت در برخورداری از دستاوردهای توسعه در پهنۀ جغرافیایی مشخص یکی از موضوعات مهم در مطالعات توسعه به شمار می‌رود که بر سیاستگذاری توسعه کشورها اثرگذار است. مقالۀ حاضر به تعیین جایگاه و رتبه‌بندی توسعه‌یافتگی استان‌های ایران و شناخت الگوی حاکم بر توسعه‌یافتگی کشور می‌پردازد. با توجه به بررسی ادبیات موجود در زمینه شاخص‌های توسعه، پنج بعد اصلی برای ارزیابی توسعۀ استانها شامل اقتصادی و زیربنایی (10 شاخص)، آموزش (4 شاخص)، جمعیتی (5 شاخص) و بهداشتی-درمانی (11 شاخص)، فرهنگی و ارتباطات (6 شاخص) انتخاب و داده‌های مربوط به آنها از سرشماری 1395 به صورت مقطعی برای 31 استان کشور به عنوان جامعه آماری به‌دست آمده است. در این مقاله رتبه‌بندی استانها با استفاده از روش تاپسیس و تحلیل ثانویه انجام و برای طبقه‌بندی استانها از روش خوشه‌بندی سلسله مراتبی و ابزار SPSS استفاده شده است. همچنین با الگوی مرکز-پیرامون تفاوت بین استان‌های مرزی با غیرمرزی تحلیل شده است. یافته‌ها بیانگر این است که استان‌های سمنان، یزد و تهران در بالاترین درجۀ توسعه‌یافتگی قرار دارد و استان‌های سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی و کرمان در پایین‌ترین ردۀ توسعه‌یافتگی قرار دارند. همچنین نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در سال 1395 الگوی مرکز-پیرامون بر توسعه‌یافتگی استان‌های کشور حاکم بوده است. علاوه بر این، نشان می‌دهد که استان‌های توسعه‌یافته‌تر نابرابری درون‌استانی بیشتری در شاخص‌های مختلف توسعه داشته‌اند که بیانگر تجمیع امکانات در مراکز استانها است.
منابع مشابه
نابرابری جنسیتی و توسعه اقتصادی در ایران
در طی چندین دهه اخیر، رابطة بین توسعه اقتصادی و نابر ابری جنسینی یکی از مهمترین مباحث هم در حوزهء سیاستگذاری و هم در علوم اجتماعی بوده است. سازمان های غیردولتی و سازمان ملل فعالانه به بررسی اثر سیاست های اقتصادی بر موقعیت زنان پرداخته اند و همچنین سازمان های دولتی در بیشتر نقاط جهان به تنظیم برنامه های هدفمند جهت أدغام موضوعات جنسیتی در برنامه های توسعه پرداخته اند و اغلب این سیاست ها در جهت کا...
متن کاملتحلیل نابرابری فضاهای جغرافیایی توسعه بین مناطق روستایی مرکزی ایران
فضاهای نابرابر جغرافیایی که درصد وسیعی از سرزمین کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص داده است بیشک یکی از تبعات توسعه نابرابر و نامتوازن است که ریشه در توزیع ناعادلانه امکانات دارد. عدم برخورداری از فرصتهای فضایی برابر میتواند منجر به شکافی عمیق بین استانها، شهرها و حتی مناطق روستایی کشور گردد که پیامد آن ظهور فقر ، مهاجرتهای روستا-شهری و به دنبال آن حاشیهنشینی، افزایش جرم، فساد، فحشا...
متن کاملتحلیل نابرابری های توسعه ی ناحیه ای در ایران
نابرابری و ابعاد مختلف آن نشانه های مشخّصی از توسعهنیافتگی شمرده می شود. تفاوت ها و نابرابری های منطقه ای و ناحیه ای تهدیدی جدّی برای کشورها بهشمار می رود، زیرا زمینه های دستیابی به وحدت و یکپارچگی ملّی را دشوار میکند. برای فراهم کردن مبنای علمی و منطقی برای کاستن نابرابری ها، ارزیابی جامعی از وضعیّت موجود توسعه ی نواحی با در نظر گرفتن شاخص های مختلف، بسیار ضروری است. پس از انجام این ارزیابی، م...
متن کاملتحلیل رابطه نابرابری منطقه‌ای و توسعه اقتصادی در ایران: رویکرد داده‌های تابلویی فضایی
نابرابری‌های منطقه‌ای و عدم تعادل در ساختار فضایی مناطق از جمله پدیده‌هایی است که اغلب کشورها و به ویژه کشورهای در حال توسعه با آن روبرو بوده و هستند. از آثار نابرابری منطقه‌ای، گسترش رشد و توسعه در برخی مناطق، ایجاد و تشدید نابرابری‌های فاحش درآمدی و رفاه اجتماعی بین مناطق گوناگون و عوارض سوء اقتصادی – اجتماعی است. در این مقاله به تحلیل رابطه بین نابرابری منطقه‌ای و رشد اقتصادی در بین استان‌ه...
متن کاملتوسعه مالی، نابرابری درآمدی و فقر در ایران
هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر توسعه مالی بر نابرابری درآمدی و فقر در ایران طی سالهای 1357 تا 1394 بوده است. نتایج نشان داد که در بلندمدت، توسعه مالی، نابرابری درآمدی در اقتصاد ایران را کاهش داده است. اثر درآمد سرانه بر توزیع درآمد، مطابق با نظریه U معکوس کوزنتس است. همچنین با افزایش تورم، ضریب جینی افزایش و توزیع درآمد نابرابرتر می‌شود. به علاوه، نتایج نشان داد که رابطه بلندمدت مثبت، بین ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 27 شماره 1
صفحات 315- 338
تاریخ انتشار 2020-09-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023