تحلیل فضایی پارامترهای شیمیایی مؤثر در کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و مدل‌های زمین‌آماری (مطالعۀ موردی: دشت بیضاء- زرقان)
نویسندگان
چکیده مقاله:
هدف از این مطالعه، تعیین مهم‌ترین پارامترهای شیمیایی مؤثر در کیفیت آب‌های زیرزمینی دشت بیضاء-زرقان استان فارس با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و برآورد توزیع مکانی پارامترهای کیفی به کمک تحلیل‌گر زمین‌آماری در نرم‌افزار ArcGIS است. ابتدا داده‌های 12 پارامتر کیفی آب مربوط به 27 حلقه چاه در تابستان سال 1392 جمع‌آوری گردید. پس از نرمال‌سازی داده‌ها، با استفاده از روش تحلیل عاملی (FA)، سه عامل سختی، شوری و اسیدیته آب که در مجموع 90% کل واریانس داده‌ها را شامل می‌شدند؛ استخراج گردید. سهم متغیرها در هر عامل بعد از عمل چرخش واریماکس مشخص شد و از هر عامل، دو پارامتر که بیشترین همبستگی معنی‌دار را با عامل خود برقرار نمودند، تعیین گردید. بنابراین از عامل اول، پارامترهایTH وMg ، از عامل دوم، متغیرهایSAR و Na و از عامل سوم، عناصر pH و HCO3 به‌عنوان مهم‌ترین پارامترهای مؤثر در کیفیت آب زیرزمینی منطقه انتخاب شدند. نتایج حاصل از روش‌های قطعی و زمین‌آماری برای برآورد پارامترهای فوق به کمک معیار آماری ریشۀ دوم میانگین مربعات خطا (RMSe) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که برای همه متغیرها به‌جز pH، روش کوکریجینگ مناسبت‌ترین روش است. برای TH و Mg مدل جی- بسل، برای SAR و Na مدل رشنال کوادریک، برای HCO3 مدل نمایی و برای pH روش معکوس فاصله وزنی به توان 1، از کمترین خطا و بیشترین دقت نسبت به سایر روش‌های میانیابی برخوردار می‌باشند. نقشه‌های پهنه‌بندی مکانی پارامترهای فوق بیانگر آن است که میزان پارامترهای TH، Mg، SAR وNa در نواحی جنوب شرقی به بیشترین و در شمال دشت به کمترین غلظت خود می‌رسد. مقدار pH در منطقۀ بانش واقع در شمال دشت، نسبت به سایر مناطق بیشتر است و از لحاظ غلظت HCO3، نواحی شمال شرق و جنوب منطقه در شرایط نامناسبی قرار دارند.
منابع مشابه
ارزیابی آلودگی نیترات آب زیرزمینی بر اساس روش مؤلفه های اصلی و تحلیل عاملی (مطالعۀ موردی: آبخوان دشت کرج)
نیترات از مهم‌ترین آلایندههایی است که بیشتر آبخوانها، ازجمله آبخوان کرج، از آن آسیب میبینند. از آنجا که روش معمول برای بررسی فرایندهای هیدروژئوشیمیایی در آبخوان، بهصورت گرافیکی است، بهمنظور ارزیابی آلودگی نیترات در داده‌های کیفی 86 چاه در آبخوان کرج طی سال 2013، از روش‌های چندمتغیرۀ آماری به‌عنوان یک روش تکمیلی برای درک عوامل مؤثر بر کیفیت آب‌های زیرزمینی، شناسایی آلودگی و طبقه‌بندی نمونه...
متن کاملتحلیل آماری پارامترهای هیدروشیمیایی منابع آب زیرزمینی دشت لاله زار (بردسیر) با استفاده از آزمون مؤلفه اصلی و تحلیل خوشه‌ای
امروزه آب به‌عنوان یکی از عوامل بهبود و رشد اقتصادی جوامع به شمار می‌رود، بنابراین مدیریت بهینه منابع آب به‌ویژه آب شیرین نیز یکی از مهم‌ترین برنامه‌های کشورهاست. هدف این مطالعه، تعیین منشأ و غلظت عناصر و ترکیبات محلول در آب زیرزمینی لاله‌زار است. محدوده مطالعاتی لاله‌زار در 75 کیلومتری جنوب‌شرقی بردسیر و جنوب‌غربی کرمان بین طول جغرافیایی 56 درجه و عرض جغرافیایی 29 درجه و در زون ساختاری ایران م...
متن کاملتحلیل آماری پارامترهای هیدروشیمیایی منابع آب زیرزمینی دشت لاله زار (بردسیر) با استفاده از آزمون مؤلفه اصلی و تحلیل خوشه‌ای
امروزه آب به‌عنوان یکی از عوامل بهبود و رشد اقتصادی جوامع به شمار می‌رود، بنابراین مدیریت بهینه منابع آب به‌ویژه آب شیرین نیز یکی از مهم‌ترین برنامه‌های کشورهاست. هدف این مطالعه، تعیین منشأ و غلظت عناصر و ترکیبات محلول در آب زیرزمینی لاله‌زار است. محدوده مطالعاتی لاله‌زار در 75 کیلومتری جنوب‌شرقی بردسیر و جنوب‌غربی کرمان بین طول جغرافیایی 56 درجه و عرض جغرافیایی 29 درجه و در زون ساختاری ایران م...
متن کاملشناسایی مناطق همگن از نظر کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از تحلیل عاملی و خوشه‌ای؛ مطالعه موردی دشت قیر استان فارس
به دلیل کمبود بارندگی در مناطق خشک و نیمه خشک و در نتیجه محدود بودن منابع آب‌های سطحی در این مناطق، مصرف آب در بخش کشاورزی، صنعت و شرب بشدت به آب زیرزمینی متکی است. لذا مطالعه و ارزیابی کیفیت این منابع بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند. از این رو تحقیق حاضر با هدف طبقه‌بندی کیفیت آب زیرزمینی دشت قیر واقع در استان فارس با استفاده از تکنیک‌های آماری شامل تحلیل عاملی (FA) و تحلیل خوشهبندی سلسله مراتبی...
متن کاملتحلیل روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در دشت شبستر- صوفیان
آگاهی از تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در برنامه‌ریزی و مدیریت پایدار منابع آب و خاک هر منطقه نقش بسزائی دارد. در این مطالعه روند تغییرات کیفی آب زیرزمینی دشت شبستر- صوفیان با استفاده از اطلاعات 18 حلقه چاه عمیق و چهار رشته قنات در دوره آماری90 -1377 تحلیل شد. برای این کار از آزمون ناپارامتری مان-کندال استفاده شد. قبل از انجام آزمون، اثر ضریب خودهمبستگی معنی‌دار مرتبه اول از سری داده‌ها ح...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 8 شماره 4
صفحات 17- 35
تاریخ انتشار 2018-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023