تحلیل نقش قابلیت پیاده‌روی در ارتقای سرمایۀ اجتماعی محله‌های شهری (مطالعۀ موردی: محله‌های کلان‌شهر تهران)

فضاهای شهری عرصه‌های زندگی اجتماعی و مکانی برای فعالیت‌های شهری، وابستگی اجتماعی، مبادلة اجتماعی و برخورد رسمی با دیگران است. این فضاها با درنظرگرفتن ویژگی‌ها و کارکردهایشان و با توجه به میزان کیفیت خود، توانایی گسترش حوزة عمومی را دارند و قادرند بر شکل‌گیری پیوندها و معاهدات اجتماعی، اعتماد، انسجام و مشارکت اجتماعی (مؤلفه‌های سازندة سرمایة اجتماعی) تأثیر مثبت یا منفی بگذارند. در این میان، یکی از عواملی که می‌تواند سبب افزایش سطح تعاملات شود، حرکت عابر پیاده در فضاهای شهری است. پژوهش حاضر با هدف کشف و تحلیل تأثیر قابلیت پیاده‌روی بر ارتقای سرمایة اجتماعی محله‌های نمونة کلان‌شهر تهران انجام شده است. در این پژوهش برای تعیین میزان این قابلیت از نرم‌افزار ArcGis و مدل‌های ویکور، آنتروپی شانون و AHP و برای سنجش متغیر سرمایة اجتماعی از پرسشنامه‌ و نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد با توجه به ضریب هم‌بستگی کم (144/0) میان دو متغیر قابلیت پیاده‌روی و سرمایة اجتماعی در هشت محلة مورد بررسی رابطة معناداری وجود ندارد. درنتیجه فرضیة پژوهش رد می‌شود. هرچند نمی‌توان به‌صورت قاطع بیان کرد که به‌کمک فضاهایی با قابلیت پیاده‌روی موجود می‌توان به تقویت و افزایش سرمایة اجتماعی دست یافت، شاید بتوان گفت فضاهای موجود کیفیت لازم را ندارند؛ از این‌رو با ایجاد فضاهای پیاده‌مداری که کیفیت منطبق بر اصول طراحی شهری دارند، یا با بهبود کیفیت فضاهای موجود می‌توان به این مهم دست یافت.