تعیین ناپیوستگی های لرزه ای پوسته شمال شرق ایران

در این مقاله ساختار سرعتی پوسته شمال شرق ایران به دلیل داشتن پتانسیل لرزه­خیزی بالا با استفاده از روش برگردان همزمان توابع گیرنده و پاشندگی سرعت گروه و فاز امواج رایلی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. برای تعیین توابع گیرنده از روش تکرار واهمامیخت در حوزه زمان و سه سال داده دورلرز (ژانویه 2012 تا دسامبر 2014) با بزرگای 5/5 در چهار ایستگاه لرزه‌نگاری باند پهن متعلق به مرکز ملی شبکه لرزه‌نگاری باند پهن ایران (INSN) و مرکز لرزه‌نگاری کشوری (IRSC)، استفاده شد. با توجه به وابستگی توابع گیرنده و پاشندگی امواج سطحی به پارامترهای متفاوت و وجود خطا در الگوی ساختاری حاصل از برگردان مستقل هر کدام از این داده‌ها، تلاش شد با برگردان همزمان این داده‌ها خطای مدل سرعتی حاصل به حداقل برسد. منحنی­های پاشندگی سرعت گروه و فاز موج رایلی از مطالعه‌ی بر روی ساختار پوسته و گوشته‌ی بالایی فلات ایران در بازه‌ی دوره‌ی تناوبی 10 تا 100 ثانیه تأمین شده است. با توجه به وابستگی توابع گیرنده و پاشندگی امواج سطحی به پارامترهای متفاوت و وجود خطا در الگوی ساختاری حاصل از برگردان مستقل هر کدام از این داده‌ها، تلاش شد با برگردان همزمان این داده‌ها خطای مدل سرعتی حاصل به حداقل برسد. نتایج نشان می­دهد که میانگین ستبرای پوسته در ایستگاه شاهرود (SHRO) 44 کیلومتر، در ایستگاه سبزوار (SBZV) 40 کیلومتر، در ایستگاه جرخشک (JRKH) 40 کیلومتر و در شمال منطقه مورد مطالعه، در زیر ایستگاه مراوه­تپه (MRVT) 38 کیلومتر است. به طور کلی شمال شرق ایران از پوسته نازکی با ضخامت میانگین 40 کیلومتر برخوردار است. مقدار خطا در تعیین عمق موهو با توجه به مدل‌سازی مستقیم داده­ها 2± کیلومتر است.