تعیین پارامترهای ناهمسانگردی و راستای تنش محلی براساس تحلیل پس‌لرزه‌‌‌های زلزله 29 آذرماه 1389 محمدآباد ریگان (استان کرمان)

بررسی پارامترهای ناهمسانگردی در پوسته‌ فوقانی یکی از روش‌های مناسب برای بررسی زمین‌ساخت فعال در منطقه است. بدین معنی که می‌توان با استفاده از روابط ناهمسانگردی، ارتباط میان رویداد زمین‌لرزه و فعالیت گسلی خاص و در حالت کلی‌تر، راستای تنش زمین‌ساختی حاکم بر منطقه را به‌دست آورد. چنانچه اندازه یک پارامتر در جهت‌های متفاوت اندازه‌گیری یکسان نباشد، در آن‌صورت محیط مورد بررسی نسبت به این پارامتر، ناهمسانگرد خوانده می‌شود. محققان ناهمسانگردی لرزه‌ای در اعماق کم پوسته (10-15 کیلومتر) را نتیجه‌ای از جهت‌گیری ترجیحی ریز‌ترک‌‌‌‌های قائم می‌دانند. در پژوهش حاضر با استفاده از فاز بُرشی Sg، براساس روش تینبای و همکاران ارائه شده در سال 2004، پارامتر‌های ناهمسانگردی در پوسته فوقانی منطقه محمدآباد ریگان تعیین شده است. زمین‌لرزه اصلی در ساعت 22:11:58 روز 29 آذرماه 1389 با بزرگی 5/6 در مقیاس امواج گشتاوری (MW) در 52 کیلومتری جنوب شرقی محمد‌آباد ریگان کرمان و در مرز استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان به وقوع پیوست. برطبق نتایج به‌دست آمده حاصل از بررسی 654 لرزه‌نگاشت مربوط به شش ایستگاه موقت نصب شده از سوی مرکز لرزه‌نگاری کشوری، آزیموت راستای غالب ناهمسانگردی در منطقه محمدآباد ریگان 9 ± 45 درجه و آزیموت راستای کمینه تنش اصلی در منطقه 9 ± 135درجه به‌دست آمده است. همچنین میانگین بزرگی ناهمسانگردی 004/0 ± 18/0 ثانیه محاسبه شده است که با میزان ناهمسانگردی در پوسته فوقانی مطابقت می‌کند. با مقایسه نتایج حاصل از این پژوهش با روند پس‌لرزه‌‌‌‌های تعیین محل شده و بررسی‌های جی پی اس می‌توان فعالیت‌های زمین‌ساختی اخیر در منطقه را به روند گسلی جدید در بخش جنوبی گسل کهورک نسبت داد.