تغییرات فصلی در محتوای پروتئین‌های محلول، فنول‌کل و مالون‌دی‌آلدهید و ارتباط آنها با مقاومت به سرمای برخی از ارقام تاک

در این پژوهش، مقاومت به سرمای 15 رقم تاک با دو روش آزمون رنگ‌آمیزی تترازولیوم و ارزیابی سبز شدن جوانه‌ها پس از انجماد، طی شش ماه از شروع سازگاری به سرما در جوانه‌ها تا زمان خروج از سازگاری بررسی شد. همچنین الگوی تغییرات فصلی غلظت پروتئین‌های محلول، فنول کل و مالون‌دی‌آلدهید طی این مدت بررسی شد. اختلاف معناداری بین مقاومت به سرمای ارقام در تمامی مراحل اندازه‌گیری در سطح 1 درصد مشاهده شد. بیشترین مقاومت به سرمای برآوردشده در دی‌‌ماه مربوط به رقم‌های ’بیدانه‌قرمز‘ و ’خلیلی‘ (‌به‌ترتیب با LT50 برابر با 22- و 6/21- درجۀ سانتی‌گراد) و کمترین مقاومت مربوط به رقم‌های ’روبی‘ و ’پرلت‘ (‌به‌ترتیب با LT50 برابر با 1/16- و 9/16- درجۀ سانتی‌گراد) بود. با افزایش سازگاری به سرما، غلظت پروتئین‌های محلول و فنول کل در ارقام مورد بررسی افزایش یافت و در دی‌ماه به حداکثر رسید. غلظت این ترکیبات در ارقام مقاوم به سرما از قبیل ’بیدانه‌قرمز‘ و ’خلیلی‘ بیش از ارقام دیگر بود که حاکی از ارتباط مثبت این ترکیبات با مقاومت به سرما است. غلظت مالون‌دی‌آلدهید حاصل از پراکسیداسیون لیپیدهای غشا در ابتدا و انتهای فصل رکود کمتر از مقدار آن در دی‌ماه بود. غلظت مالون‌دی‌آلدهید در ارقام مقاوم به سرمای ’خلیلی‘ و ’بیدانه‌قرمز‘ در مرحلۀ رکود عمیق کمتر از ارقام حساس به سرما نظیر ’روبی‘، ’پرلت‘ و ’یاقوتی‘ بود. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که تجمع بیشتر پروتئین‌های محلول و ترکیبات فنولی در ارقام مقاوم، ضمن حفظ پایداری غشا در دمای کم، به افزایش تحمل به یخ‌زدگی در آنها منجر شده است.