توزیع پرسشواژه در جملات پرسشی تک‌پرسشواژه‌ای در فارسی

این پژوهش که از روشی کیفی تبعیت میکند؛ درپی آن است تا توزیع پرسشواژه در جملات پرسشی تک پرسشواژه‌ای در فارسی را در چارچوب رویکرد اشتقاقی و نحوفاقدمشخصه مورد بررسی قرار داده و نشان دهد که چرا در بعضی ساختارها پرسشواژه ضرورتاً به‌ صورت درجا ظاهر میگردد، درحالیکه در برخی از ساختها درجابودن یا نبودن آن، کاملاً اختیاری است. در این پژوهش زبانها را باتوجه به تنوع توزیع پرسشواژه در آنها به دو دسته‌ ی زبانهای دارای پرسشواژه ی ثابت و پرسشواژه‌ ی غیرثابت تقسیم کردیم و زبان فارسی را در دسته ‌ی دوم قرار داده و با تکیه بر این تقسیم‌ بندی و با بهره‌ گیری از دامنه ‌نمایی و بازادغام نشان دادیم که پرسشواژه در تمامی زبانها به‌ صورت اجباری در دو جایگاه ادغام می‌شود. آنگاه استدلال کردیم که تلفظ یکی از دو پرسشواژه‌ ادغام شده حاصل تعاملی است که میان نظام‌های خوانشی و بیرونی‌ساز برقرار می‌شود. در همین راستا، با بازنگری عملکرد پیش‌آوری کانون نشان دادیم که نمیتوان پیشآوری کانون را عامل بازادغام پرسشواژه به ‌حساب آورد، بلکه صرفاً عاملی است درجهت تلفظ بالاترین پرسشواژه. سپس با بررسی ساختارهای حاوی افعال ربطی نشان دادیم که وجود/عدم وجود فعل ربطی در کنار پرسشواژه میتواند عامل موثری در تلفظ بالاترین پرسشواژه به‌تنهایی باشد و بر همین اساس، اصلی تحت عنوان "اصل تلفظ بالاترین پرسشواژه" را صورت ‌بندی کردیم و بر اساس آن نشان دادیم که بر خلاف رویکردهای موجود درباره‌ی پرسشواژه در فارسی،میتوان اختیاری یا اجباری بودن حرکت پرسشواژه را به‌ صورتی کاملاً یکپارچه تحلیل کرد.