جداسازی، شناسایی مولکولی و ارزیابی ویژگی‌های محرک رشدی باکتری‌های تشکیل دهنده بیوفیلم از ریزوسفر گیاهان غیرزراعی در شمال غرب ایران

باکتری­های ریزوسفری تشکیل دهنده بیوفیلم با ویژگی­های مطلوب محرک رشدی می­توانند تأثیر زیادی بر تولید گیاهان زراعی در شرایط تنش داشته باشند. بنابراین به‌منظور مطالعه این باکتری‌ها، 50 نمونه­ ریزوسفری از ریشه­ گیاهان وحشی گندمیان تهیه و پس از تهیه سوسپانسون در شرایط آزمایشگاهی روی محیط کشت TSA کشت و باکتری‌ها خالص‌سازی شدند. نتایج نشان داد که بیش از 90 درصد باکتری­های به‌دست آمده توانایی تشکیل بیوفیلم را دارا بوده و می‌توانند در پنج گروه روشناور، چسبندگی زیاد، چسبندگی متوسط، چسبندگی ضعیف و بدون قابلیت چسبیدن تقسیم­بندی شوند. ارزیابی تنوع ژنتیکی باکتری­های مؤثر جداسازی شده نشان داد که در شرایط این مطالعه به شش جنس مختلف باکتریایی تعلق دارند، اما بالغ بر 80 درصد آن‌ها از جنس باسیلوس بودند. نتایج مقاومت به خشکی روی 68 جدایه از 130 جدایه جداسازی شده با قدرت بالای تشکیل بیوفیلم با روش سوربیتول مشخص نمود که در پتانسیل ماتریک 25- بار تمامی جدایه­ها قادر به فعالیت و رشد بودند. از نظر ویژگی­های محرک رشدی تمامی جدایه­ها قادر به تولید هورمون اکسین در محدوده شش تا 65 میکروگرم بر میلی‌لیتر بوده، 96 درصد از جدایه‌ها قادر به تخریب 1-آمینو سیکلوپروپان کربوکسیلیک اسید و تولید آلفا کتو بوتیریک اسید تا 14/2 میکرومول در 36 ساعت بودند. توانایی انحلال فسفر بین 2/1 تا 251 میلی­گرم بر لیتر و قدرت آزادسازی پتاسیم از کانی مسکوویت در آن‌ها بین 90 تا 250 میلی­گرم بر لیتر متغیر بود. در بین باکتری­های مورد مطالعه فقط 41/4 درصد دارای توان تولید سیدروفور بودند. به‌نظر می­رسد که مجموعه باکتریایی خوبی در این مطالعه شناسایی شده­اند که می­توانند به‌عنوان محرک رشد گیاهان در آزمایش‌های گلخانه‌ای و گلدانی و سپس مزرعه­ای در شرایط تنش کم­آبی مورد استفاده قرار گیرند.