حذف سرب و کادمیوم از محلول‌‌های آبی با استفاده از کانی‌‌های سپیولیت و زئولیت طبیعی ایران

در سال‌های اخیر سعی شده است که از مواد ارزان‌قیمت مختلف از جمله زئولیت و سپیولیت به منظور حذف عناصر سنگین از پساب‌ها و فاضلاب‌های صنعتی استفاده شود. روش جذب سطحی در مقایسه با سایر روش‌ها ارزان، سریع و ساده است. در این مطالعه توانایی 2 کانی سپیولیت یزد و زئولیت سمنان برای حذف کادمیوم و سرب از محلول‌های آبی بررسی شد. برای این منظور محلول‌های حاوی غلظت‌های 0، 50، 100، 200 ، 400 و 600 میلی‌گرم بر لیتر عناصر سنگین کادمیوم و سرب (به صورت تک‌عنصری) با pH اولیۀ برابر 5 به کار برده شد. نمونه‌ها، به مدت 24 ساعت و با شدت 150 دور در دقیقه از طریق دستگاه همزن برقی تکان داده شدند. سپس، به مدت 10 دقیقه در دور 3000 سانتریفیوژشده غلظت باقیماندۀ فلزات در محلول‌ها از طریق دستگاه جذب اتمی قرائت شد. مدل‌های جذب لانگمویر و فروندلیش بر داده‌ها برازش یافت و تأثیر نوع کانی و غلظت اولیۀ محلول با استفاده از آزمایش‌های جذب تعیین شد‌‌. نتایج نشان دادند که ظرفیت جذب زئولیت و سپیولیت با افزایش غلظت اولیۀ محلول کادمیوم و سرب افزایش می‌‌یابد، اما سرعت جذب کادمیوم از سرب کمتر است. نتایج همچنین نشان دادند که هر دو مدل‌‌ جذب لانگمویر و فروندلیش به خوبی می‌‌توانند جذب عناصر سرب و کادمیوم را روی کانی‌‌های زئولیت و سپیولیت توجیه کنند، اما مدل لانگمویر (99/0>r2>98/0)در مقایسه با فروندلیش (97/0>r2>91/0) برازش بهتری با داده‌‌های جذب کادمیوم و سرب نشان می‌‌دهد. حداکثر سرب جذب‌شده (b) به وسیلۀ کانی‌‌های زئولیت و سپیولیت به ترتیب 63/52 و 50 میلی‌‌گرم بر گرم و حداکثر کادمیوم جذب‌شده به وسیلۀ کانی‌‌های زئولیت و سپیولیت به ترتیب 4/29 و 2/19 میلی‌گرم بر گرم تعیین شد. در مجموع به نظر می‌‌رسد که هر دو کانی زئولیت و سپیولیت طبیعی ایران قادرند در پالایش پساب‌‌های صنعتی آلوده به عناصر سنگین استفاده شوند.