حذف پایرن از خاک آلوده با استفاده از فرآیند الکتروکینتیک در تلفیق با سورفکتانت

زمینه: پایرن، یکی از هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای بسیار پایدار می‌باشد و به‌واسطه توزیع گسترده در محیط و داشتن خواص سرطان‌زایی و جهش‌زایی، از مهم‌ترین ترکیبات آلاینده این گروه به‌شمار می‌رود. از میان روش‌های مختلف تصفیه‌ای، روش الکتروکینتیک یک گزینه دوستدار محیط زیست برای آلاینده‌های آلی و معدنی جذب شده به خاک‌های بسیار دانه ریز نظیر خاک‌های رسی و خاک‌های با هدایت الکتریکی پایین مطرح می‌باشد. هدف از ابن تحقیق، افزایش راندمان تصفیه پایرن از خاک، با استفاده از سورفاکتانت‌های انیونی (سدیم دودسیل سولفات) و سورفاکتانت غیر یونی (تریتون ایکس صد )جهت انحلال و واجذب بیشتر آن از خاک می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این تحقیق، خاک رس به‌علت دارا بودن خواص ویژه به‌عنوان خاک مدل انتخاب شد. روش تلفیقی استفاده از سورفکتانت و فرآیند الکتروکینتیک جهت حذف پایرن از خاک استفاده گردید. آزمایشات با استفاده از روش سطح پاسخ (RSM) طراحی و انجام شد و اثرات سه متغیر غلظت سورفاکتانت، ولتاژ و نوع سورفاکتانت در حذف پایرن از خاک آلوده مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: بیشترین راندمان حذف پایرن با استفاده از سورفاکتانت به‌عنوان عامل انحلال دهنده پایرن، با استفاده از سورفاکتانت مخلوط حاصل گردید. در حالت بهینه با ضریب اطمینان 95 درصد، با استفاده از مخلوط سورفاکتانت آنیونی سدیم دودسیل سولفات و غیر یونی تریتون ایکس صد با نسبت حجمی یکسان و با ولتاژ 54/18 ولت و غلظت سورفاکتانت 53/6 درصد، راندمان حذف پایرن مقدار 6/94 درصد از خاک آلوده تعیین گردید. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که فرآیند الکتروکینتیک در تلفیق با مخلوط سورفاکتانت‌ها به‌عنوان عامل انحلال یا متحرک‌سازی پایرن از خاک آلوده، می‌تواند به‌عنوان روش کارآمد و قابل اجرا در تصفیه خاک‌های آلوده استفاده گردد.