خوانش تصویر از منظر تعامل ذهنیت و عینیت در ادراک دیداری
نویسندگان
چکیده مقاله:
در نیمه دوم سده بیستم میلادی؛ رودلف آرنهایم و ارنست گامبریچ بهعنوان اصلی‌‌‌‌ترین نظریه‌‌‌‌پردازان حوزه ادراک دیداری، به‌‌‌‌صورت جداگانه نسبت به ایضاح چگونگی خوانش تصویر اقدام کردند. به جهت تعلق خاطر آرنهایم به گشتالتیست‌‌‌‌ها، پذیرش نیروی‌‌‌‌های ذهنی و هنر مدرن از سوی او بیشتر بود. آرنهایم بر آن بود تا به کمک سازماندهی حسی، خصوصیات شکلی را به کلیت معنادار بدل ساخته و مبنایی برای تمام بازنمایی‌‌‌‌ها فراهم گرداند اما گامبریچ بر دو پارگی ادراک استدلال می‌‌‌‌کرد و به فرآیند ایجاد تناسب بین آموزه‌‌‌‌های اندوخته در ذهن با موقعیت حاضر اصرار می‌‌‌‌ورزید. او به دلیل تعهد به فرآیند ساخت و تطبیق، باور داشت بازشناسی نوع بشر درگرو تفکر مفهومی قرار دارد. حال پرسش آن است: «چگونه میتوان از منظر تقابل ذهنیت‌‌‌‌گرایی رودلف آرنهایم و عینیت‌‌‌‌گرایی ارنست گامبریچ، نسبت به تعیین حدود خوانش تصویر اقدام کرد و نتیجه را در مطالعه هنر به‌‌‌‌کار گرفت؟» هدف نگارندگان آن است با روش تطبیقی ـ تحلیلی و بهره‌‌‌‌‌‌‌‌گیری از مطالعات اسنادی؛ چگونگی ادراک تصویر را تعریف کنند و نتیجه را در دوتخته پارچه قاجاری به چالش بگیرند. نتیجه نشان می‌‌‌‌دهد در مواجه نخست، مشاهده‌‌‌‌گر به آنچه اشتیاق دارد، توجه میکند و آنچه را که در طلبش نیست، نادیده می‌‌‌‌انگارد. به‌‌‌‌طور قطع هر تصویر از نوع استلیزه یا طبیعت‌‌‌‌گرا، تحت مجموعه‌‌‌‌ای از اصول استنباطی و قراردادی تعریف می‌‌‌‌شود تا فرم شیء در قالب دوبعد به نمایش درآید بنابراین هر نوع نمود تجسمی بر سطح، محصول انتزاع ذهن است که آن را روی صفحه تعریف کرده است پس ناظر در فهم هر نوع تصویر باید بر تفکر دیداری تکیه کند و در صورت لزوم برای توفق بر درک نارسایی حاصل از کاستی یا پیچیدگی زیاده از اندازه، به حدس‌‌‌‌های حافظه و تجربه‌‌‌‌های پیشین از عینیت حاضر رجوع کرده؛ ساختار کلی را انتخاب یا تکمیل نماید. جزییات دلخواه را در صورت وجود در جای خود بنشاند و بر اساس شرایط ایجابی، مورد تأکید قرار دهد.
منابع مشابه
خوانش نگاره معراج پیامبر (ص) اثر سلطان محمد از منظر اصول ادراک دیداری گشتالت
معراج رسول اکرم (ص) رایج‌ترین مضمون دینی در حوزه نگارگری ایرانی اسلامی است و در دوره‌های مختلف هنری و تاریخی بارها به تصویر درآمده است. درمیان نگاره‌های معراج، نگاره معراج حضرت رسول(ص) منسوب به سلطان‌محمد از شاهکارهای این حوزه است. نظریه گشتالت در اوایل قرن بیستم ابتدا در حوزه روان‌شناسی مطرح شد و سپس پا به عرصه هنر گذاشت. بر اساس این نظریه ذهن انسان در فرآیند ادراک بصری تمایل به دسته‌بندی و...
متن کاملنقش ادراک در عینیت اعیان از منظر فلسفه هوسرل
مسأله عینیت یکی از بحثهای اساسی و دشوار در فلسفه جدید و معاصر است. در این مقاله سعیمان بر این خواهد بود که این مسأله را از منظر پدیدارشناسی استعلایی هوسرل و مفاهیم جدیدی که عرضه میکند مطرح کنیم. از آنجا که ادراک به ویژه ادراک حسی از لحاظ قصدیت و عمل قصدی منطوی در آن به عنوان پایینترین لایه مراتب عینیت میتواند در راهیابی به عینیت سایر اعیان چه واقعی و چه غیر واقعی (ایدهآل) به عنوان مبنا ع...
متن کاملنقش ادراک در عینیت اعیان از منظر فلسفه هوسرل
مسأله عینیت یکی از بحثهای اساسی و دشوار در فلسفه جدید و معاصر است. در این مقاله سعیمان بر این خواهد بود که این مسأله را از منظر پدیدارشناسی استعلایی هوسرل و مفاهیم جدیدی که عرضه میکند مطرح کنیم. از آنجا که ادراک به ویژه ادراک حسی از لحاظ قصدیت و عمل قصدی منطوی در آن به عنوان پایینترین لایه مراتب عینیت میتواند در راهیابی به عینیت سایر اعیان چه واقعی و چه غیر واقعی (ایدهآل) به عنوان مبنا ع...
متن کاملبهسازی بافت‌های باارزش روستایی؛ فرایندی از ذهنیت تا عینیت
بافت کالبدی روستاهای ایران ضمن برخورداری از ارزش‌های معماری همانند سادگی و بی‌پیرایگی؛ دارای الگوهای بصری و زیبایی‌شناختی، انطباق با محیط طبیعی، هماهنگی با عملکرد زیستی و معیشتی، استفاده از مصالح بوم‌آورد و دانش بومی است. در این میان بافت کالبدی برخی از روستاهای کشور به‌دلیل برخورداری از ویژگی‌های خاص معماری، تاریخی و فرهنگی بهعنوان میراثی ارزشمند و بجای مانده از نیاکان ما به شمار می‌رود که حف...
متن کاملخوانش تصویر از دیدگاه اروین پانوفسکی
شمایل‌نگاری و شمایلشناسی از جمله رویکردهای مطالعات تصویر به شمار می‌روند که هر چند سابقه آن به دوران رنسانس بازمی‌گردد، اما به عنوان یک گرایش مدون مطالعاتی در زمینه تصویر میتوان آغاز آن را ابتدای قرن بیستم و مکتب واربورگ دانست. اروین پانوفسکی چهره برجسته مکتب واربورگ در این زمینه است و شیوه مطالعاتی وی با عنوان شمایل‌نگاری و شمایلشناسی گره خورده است. در ابتدای مقاله به بحث در باب شمایل و...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 7 شماره 27
صفحات 23- 45
تاریخ انتشار 2018-09
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023